Οι προσωπικότητες των σκύλων και των κηδεμόνων τους παρουσιάζουν μεγαλύτερες ομοιότητες από εκείνες των παντρεμένων ζευγαριών και των φίλων.
Έρευνες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι τείνουν να επιλέγουν σκύλους που μοιράζονται τα φυσικά χαρακτηριστικά και την προσωπικότητά τους. Για παράδειγμα, οι υπέρβαροι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να έχουν παχουλόύς σκύλους, αλλά ακόμη και κάτι τόσο μικρό όσο το σχήμα των ματιών μπορεί να είναι παράγοντας επιλογής. Με άλλα λόγια, μας προσελκύουν οι σκύλοι που μας θυμίζουν τον εαυτό μας.
Ο Michael Roy από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο ήταν ένας από τους πρώτους ψυχολόγους που εξέτασαν το θέμα της φυσικής ομοιότητας ανθρώπων και των σκύλων τους.
Πηγαίνοντας σε τρία κοντινά πάρκα σκύλων, φωτογράφισε ξεχωριστά 45 σκύλους και τους κηδεμόνες τους και στη συνέχεια ζήτησε από μια ομάδα συμμετεχόντων να προσπαθήσει να τα ταιριάξει. Διαπίστωσε ότι η ομάδα ήταν σε θέση να βρει τα σωστά ζευγάρια με εύλογη ακρίβεια.
Το αποτέλεσμα αυτό ισχύει μόνο για καθαρόαιμους σκύλους και μερικές φορές βασίζεται σε επιφανειακά στοιχεία εμφάνισης: π.χ. οι γυναίκες με μακριά μαλλιά προτιμούν σκύλους με μακριά αυτιά και οι βαρύτεροι άνθρωποι τείνουν να έχουν παχύτερα σκυλιά. Παρ ‘όλα αυτά, οι ομοιότητες εμφανίζονται επίσης σε πιο λεπτά χαρακτηριστικά, όπως οι διαφορές στα σχήματα των ματιών. Όταν τα μάτια των φωτογραφιών ήταν καλυμμένα, έγινε πολύ πιο δύσκολο για τους συμμετέχοντες να κάνουν το ταίριασμα.
Ο τρόπος που επιλέγουμε σκύλους έχει κάποιες παράξενες και απροσδόκητες παραλληλίες με τον τρόπο που επιλέγουμε τους συντρόφους μας. Δεν επιλέγουμε μόνο ανθρώπους που μοιάζουν με εμάς, αλλά έχουμε επίσης την τάση να προσελκύουμε και να προσεκλυόμαστε από ανθρώπους που μοιράζονται τις προσωπικότητές μας (τα κοινά χαρακτηριστικά μπορούν ακόμη και να προβλέψουν την ικανοποίηση ενός ζευγαριού από το γάμο τους).
Ίσως η έννοια της προσωπικότητας σκύλου να φαίνεται αμφίβολη σε μερικούς, αλλά προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά προσωπικότητας μπορούν να αντιστοιχούν σε αντικειμενικά κριτήρια της συμπεριφοράς των σκύλων. Μάλιστα, το ερωτηματολόγιο “Big Five” που χρησιμοποιείται ευρέως για τη μέτρηση των πιο σημαντικών διαστάσεων της ανθρώπινης προσωπικότητας – νευρωτισμός, εξωστρέφεια, ευσυνειδησία, τερπνότητα και δεκτικότητα σε εμπειρίες – έχει σήμερα και μια «σκυλίσια» έκδοση. Η εκδοχή των σκύλων βασίζεται σε πιο απλά μέτρα συμπεριφοράς, όπως το αν ο σκύλος τείνει να είναι τεμπέλης ή ανεξάρτητος.
Το 2012, η Borbala Turcsan από το Πανεπιστήμιο Eotvos της Βουδαπέστης διαπίστωσε ότι οι σκύλοι και οι κηδεμόνες τους τείνουν να παρουσιάζουν παρόμοια προφίλ προσωπικότητας. Σύμφωνα με την ίδια, οι ομοιότητες ήταν στην πραγματικότητα μεγαλύτερες από εκείνες που παρατηρήθηκαν σε παντρεμένα ζευγάρια και φίλους.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η συσχέτιση δεν μπορούσε να εξηγηθεί από το χρονικό διάστημα που οι σκύλοι και οι κηδεμόνες τους είχαν περάσει μαζί, επομένως δεν ισχύει ότι οι σκύλοι είχαν απλώς μάθει να αντιγράφουν τους κηδεμόνες τους. Αντ ‘αυτού, η προσωπικότητα φαίνεται να είναι κριτήριο επιλογής του σκύλου από την αρχή.
Ίσως είναι σοφό να επιλέγουμε οι σκύλοι μας να είναι τόσο συμβατοί με εμάς, καθώς ο μέσος όρος διάρκειας ζωής τους, τελικά, ξεπερνά τον μέσο όρο της διάρκειας ενός γάμου!
Ο Coren συμφωνεί ότι οι άνθρωποι κάνουν μια σχετικά συνειδητή επιλογή και αποφασίζουν να αποκτήσουν σκύλους που αντικατοπτρίζουν τη δική τους προσωπικότητα. Για παράδειγμα, ένας εξωστρεφής κηδεμόνας μπορεί να διαλέξει έναν ενεργητικό, κοινωνικό σκύλο.
Το παραπάνω ισχύει για τα νοικοκυριά όπου υπάρχει μόνο ένας σκύλος. Εάν στο σπίτι υπάρχουν περισσότεροι σκύλοι, τότε οι ομοιότητες αρχίζουν να γίνονται πιο αδύναμες. Στην περίπτωση αυτή, θέλουμε να υπάρχει μια μικρή ποικιλία στα ψυχολογικά χαρακτηριστικά τους – και όχι όλοι να είναι αντανάκλαση της δικής μας προσωπικότητας.
Σε έρευνα του 2017 στρατολογήθηκαν 132 σκύλοι και οι κηδεμόνες τους και παρακολουθήθηκαν τα επίπεδα άγχους και των δύο. Αυτό έγινε μέσω παρατήρησης του τρόπου αντίδρασής τους σε απειλές, αλλά και μετρώντας φυσικούς δείκτες, όπως δείγματα του καρδιακού ρυθμού και του σάλιου για την ανίχνευση της κορτιζόλης.
Για κάθε έναν από τους εθελοντές μετρήθηκαν επίσης τα επίπεδα των χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς τους βάσει του μοντέλου “Big Five” (νευρωτισμός, εξωστρέφεια, ευσυνειδησία, τερπνότητα και δεκτικότητα σε εμπειρίες). Τέλος, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα παρόμοιο ερωτηματολόγιο για τις προσωπικότητες των σκύλων τους.
Τα αποτελέσματα: Όσο πιο ανήσυχοι και νευρωτικοί ήταν οι κηδεμόνες, τόσο πιο πιθανό ήταν ο σκύλος να μοιράζεται τα ίδια χαρακτηριστικά. Από την άλλη πλευρά, οι ανεξάρτητοι σκύλοι ήταν πιο πιθανό να ανήκουν σε πιο χαλαρούς κηδεμόνες. Σύμφωνα με την επικεφαλής συγγραφέα της μελέτης Iris Schoberl, ερευνήτρια της συμπεριφοράς των ζώων στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης:
“Οι κηδεμόνες και οι σκύλοι είναι κοινωνικές δυάδες και επηρεάζουν ο ένας τον άλλον στην αντιμετώπιση του άγχους”. Οι συγγραφείς υποστηρίζουν επίσης ότι οι άνθρωποι είχαν μεγαλύτερη επιρροή στο σκύλο. Δηλαδή, είναι πιθανότερο να μεταδώσουμε τα χαρακτηριστικά μας στους σκύλους μας, από ό, τι να υιοθετήσουμε τα δικά τους.
Αυτό είναι κάτι που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας όταν εκπαιδεύουμε το σκύλο μας: ο καλύτερος τρόπος για να έχουμε έναν ήρεμο, ευτυχισμένο σκύλο είναι να είμαστε εμείς το παράδειγμα.
Μετά από 15.000 – 40.000 χρόνια συμβίωσης ανθρώπου – σκύλου έχουμε εκτρέψει αυτά τα πλάσματα σύμφωνα με τη δική μας εικόνα και έχουμε σφυρηλατήσει έναν έντονο συναισθηματικό δεσμό που ξεπερνά τα φυσικά όρια μεταξύ των διαφορετικών ειδών όπου ανήκουμε.
Σήμερα μοιάζουν με εμάς, συμπεριφέρονται σαν εμάς και – σε αντίθεση με άλλους ανθρώπους – αντανακλούν πάντα τα συναισθήματά μας. Από πολλές απόψεις είναι οι καλύτερες αντανακλάσεις της δικής μας αληθινής φύσης. Έτσι, δεν είναι περίεργο που τους θεωρούμε τους καλύτερους φίλους του ανθρώπου.
Πηγές
- Briggs, H. (2017) “Dogs Mirror Owners’ Personalities”, BBC (9 February)
- Coren, S. (2013) “Do Dogs and their Owners Have Similar Personalities?”, Psychology Today (20 August)
- Kis, A., Turcsan, B., Milkosi, A. & Gacsi, M. (2012) “The Effect of the Owner’s Personality on the Behaviour of Owner-Dog Dyads”, Interaction Studies, 13(3), pp. 371 – 383 (January)
- Robson, D. (2015) “Dogs Look Like their Owners – It’s a Scientific Fact”, BBC (12 November)
- Roy, M.M. & Christenfeld, J.S. (2004) “Do Dogs Resemble their Owners?”, Psychological Science, 15(5), pp. 361 – 363 (June)
- Schöberl, I., Wedl, M. Beetz, A. & Kotrschal, K. (2017) “Psychobiological Factors Affecting Cortisol Variability in Human-Dog Dyads”, PLoS One, (8 Feb)
- Srivastava, S. (2014) “Measuring the Big Five Personality Domains”. University of Oregon.
