Άνθρωπος και Σκύλος: μια σχέση που συνοδεύεται από ηθικά ζητήματα και ευθύνες που είναι καλό να έχουμε σταθερά υπόψη.
Συχνά, οι σχέσεις μας με τους κατοικίδιους σκύλους είναι πολύ έντονες. Αναπτύσσουμε ισχυρούς δεσμούς μαζί τους και τους μεταχειριζόμαστε ως μέλη της οικογένειας ή ως «παιδιά μας». Πώς βιώνουν όμως οι σκύλοι τις σχέσεις τους με τους ανθρώπους;
Οι σκύλοι ζουν σε έναν «ανθρώπινο κόσμο», με την έννοια ότι είμαστε εμείς που σε πολύ μεγάλο βαθμό ορίζουμε τους κανόνες και διαχειριζόμαστε τις σχέσεις που έχουμε μαζί τους. Επομένως, η σχέση ανθρώπου-σκύλου συνοδεύεται από σαφείς σχέσεις εξουσίας, και άρα από ένα σύνολο ευθυνών από την πλευρά όσων ασκούμε αυτή την εξουσία.
Πέρα από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το νόμο, τέτοιες ευθύνες περιλαμβάνουν τη διασφάλιση της συναισθηματικής και σωματικής ευημερίας των σκύλων, αλλά και την ανάπτυξη ενός δεσμού εμπιστοσύνης που δεν πρέπει να σπάσει εύκολα.
Ιδιοτελής Εξημέρωση
Αν πάμε τον χρόνο πίσω, ο λόγος που εξημερώσαμε τους σκύλους ήταν κυρίως για να τους εκμεταλλευόμαστε προς όφελός μας – ως βοηθούς στο κυνήγι και ως φύλακες. Από τότε, τους προσθέτουμε συνεχώς και άλλες εργασίες και καθήκοντα.
Σήμερα χρησιμοποιούμε τους σκύλους με δεκάδες τρόπους: από τη διάσωση αγνοούμενων, ως τον εντοπισμό καρκίνου, αλλά και.. σπάνιας τρούφας· ως θεραπευτές και οδηγούς τυφλών, αλλά και ως παράγοντες επιρροής σε διαφημίσεις και μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ζώντας σε καθημερινή επαφή μαζί μας, οι οικογενειακοί σκύλοι αξιοποιούν τις δεξιότητές τους στην αναγνώριση των εκφράσεων του προσώπου, στην ανάγνωση της συμπεριφοράς μας και στη μάθηση μέσω παρατήρησης προκειμένου να αντιλαμβάνονται στοιχεία του περιβάλλοντός τους και να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις σχετικά με τη «σωστή» συμπεριφορά.
Και είναι ξεκάθαρο ότι οι σκύλοι είναι απολύτως ικανοί να συνεργάζονται με τους ανθρώπους (από άποψη δεξιοτήτων) και συχνά φαίνεται να το κάνουν με προθυμία και χαρά. Αλλά αν η στοιχειώδης ελευθερία συνεπάγεται την ύπαρξη ευκαιριών και επιλογών, πόσες από αυτές έχουν πραγματικά οι σκύλοι;
Ηθικολογικά, έχει υποστηριχθεί ότι η σχέση ανθρώπου-σκύλου ταλαντεύεται μεταξύ δύο άκρων: οι σκύλοι, όπως και άλλα ζώα συντροφιάς, είναι ταυτόχρονα «χαϊδεμένοι» και «σκλαβωμένοι», κάτι που συνιστά «ηθικό δίλημμα». Ο όρος «σκλαβωμένοι» εδώ προκύπτει από το γεγονός ότι τα ζώα συντροφιάς υπάρχουν για να εξυπηρετούν ανθρώπινους σκοπούς και ορίζονται από το νόμο ως ιδιοκτησία μας.
Άλλοι υπερασπίζονται την άποψη ότι υπάρχουν τέσσερις πιθανοί τρόποι με τους οποίους μπορούμε να δούμε τη σχέση ανθρώπου – σκύλου: «αφέντης-σκλάβος», «εργοδότης-υπάλληλος», «γονέας-παιδί» και «φίλος-φίλος», σημειώνοντας ότι οι ηθικά αποδεκτές μορφές σχέσεων είναι οι τρεις τελευταίες.
Ο περιορισμός της προσωπικής ελευθερίας του σκύλου καλύπτει ουσιαστικά όλες τις πτυχές της ζωής του όπως η διατροφή, οι επιλογές ζευγαρώματος ή η στείρωση, η συχνότητα και η διάρκεια του παιχνιδιού και της βόλτας, κλπ.
Ανθρωποκεντρική και Πατερναλιστική Εκπαίδευση
Ταυτόχρονα, για την επίτευξη της επιθυμητής συμπεριφοράς που έχουμε ορίσει αξιωματικά ως «σωστή», εκπαιδεύουμε τους σκύλους σχετικά με το τι επιτρέπεται να κάνουν και τι όχι, συχνά απευθύνοντας τους αδιαφανείς, αυθαίρετες, αποκλειστικά ανθρωποκεντρικές ή αντιφατικές εντολές.
Η υψηλή ποσότητα πατερναλισμού και εκπαίδευσης που εμπλέκεται στη σχέση ανθρώπου-σκύλου δημιουργεί μια σαφή σχέση εξουσίας. Και παρά το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι εκπαιδευτές υιοθετούν επιστημονικά τεκμηριωμένες μεθόδους εκπαίδευσης, πολλές από αυτές επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τη βούληση, τις επιλογές, τις προτιμήσεις και τις προθέσεις του σκύλου.
Κάποιες μέθοδοι συνδέουν σχεδόν όλη τη σίτιση του ζώου με τα επιμέρους εκπαιδευτικά βήματα, ενισχύοντας κάθε θετική συμπεριφορά με φαγητό. Σύμφωνα με άλλες, η εκπαίδευση λειτουργεί μόνο εάν το ζώο βρίσκεται «σε κατάσταση ανάγκης» η οποία μπορεί να ικανοποιηθεί μόνο αφού ο σκύλος συμπεριφέρεται με «προκαθορισμένο τρόπο».
Και κάποιοι εκπαιδευτές με μαζική δημόσια επιρροή υποστηρίζουν ότι όλη η εκπαίδευση σκύλων είναι τελικά να τους διδάξει ότι ο άνθρωπος είναι αρχηγός της αγέλης.
Ανεξάρτητα από τη μέθοδο, όλη η εκπαίδευση εκπαιδεύει τελικά τους σκύλους με στόχο να λειτουργούν «σωστά», δηλαδή σύμφωνα με το τι είναι αποδεκτό και τι όχι, σε έναν ανθρώπινο κόσμο. Ωστόσο, οι χώροι όπου ένας σκύλος μπορεί να τρέχει ελεύθερος χωρίς λουρί και να αλληλεπιδρά με άλλους σκύλους είναι σπάνιοι και συνήθως ακατάλληλοι – τουλάχιστον σε αστικές περιοχές.
(Πιθανή) Ανάγκη Επαναπροσδιορισμού της Σχέσης Ανθρώπου – Σκύλου
Η σχέση ανθρώπου-σκύλου εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο οι κοινωνίες αλλά και ο καθένας μας ξεχωριστά ορίζουμε τα ζώα, και γι’ αυτό η γνώση μας για τις ικανότητες και τις ανάγκες τους είναι κρίσιμη.
Αυτή η σχέση μπορεί να περιγραφεί γενικά ως μια σχέση εξουσίας που κυριαρχείται από τον άνθρωπο, στην οποία οι σκύλοι έχουν συνήθως λίγες επιλογές και οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους σε ένα φάσμα μεταξύ κηδεμόνων και αρχηγού της αγέλης.
Δεδομένης αυτής της σχέσης ισχύος, αλλά και μιας γενικευμένης έλλειψης επαρκών γνώσεων της κοινωνικής αντίληψης του σκύλου, οι άνθρωποι τείνουμε να ερμηνεύουμε τις επικοινωνιακές αστοχίες, όχι ως αποτέλεσμα κακής επικοινωνίας για την οποία είμαστε και οι ίδιοι συνυπεύθυνοι, αλλά ως προβλήματα του σκύλου (π.χ. τον χαρακτηρίζουμε «ανυπάκουο», ή «επιθετικό»).
Λοιπόν, οι άνθρωποι πρέπει να αναλάβουμε ευθύνη εδώ. Ο Yeates προσδιορίζει μια σειρά καταστάσεων όπου θα πρέπει να σεβαστούμε την επιλογή του ζώου. Αυτές είναι για παράδειγμα καταστάσεις στις οποίες δεν έχουμε «ακριβή γνώση των υποκειμενικών εμπειριών του ζώου», όταν «δεν ξέρουμε τι θα οδηγήσει σε επιθυμητές εμπειρίες ή θα αποτρέψει τις ανεπιθύμητες», ή είμαστε «προκατειλημμένοι».
Οφείλουμε να αναρωτηθούμε για την ποιότητα ζωής που τους προσφέρουμε, να αντιληφθούμε ότι η ζωή στον ανθρώπινο κόσμο μπορεί να είναι πολύ απαιτητική για τους σκύλους, να αποκτήσουμε επίγνωση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν και να είμαστε πιο δίκαιοι μαζί τους.
Αυτό σημαίνει μετατόπιση της εστίασης από τον σκύλο σε εμάς τους ίδιους, και βαθύτερη κατανόηση του ρόλου μας ως κηδεμόνων σκύλων. Έχουμε καθήκον να εξασφαλίσουμε την επαρκή σωματική και νοητική ευημερία τους ενεργώντας με τρόπους που μας καθιστούν άξιους της εμπιστοσύνης που μας δείχνουν.
Πηγές
- Benz-Schwarzburg, Judith et al. (2020) “How Dogs Perceive Humans and How Humans Should Treat Their Pet Dogs: Linking Cognition With Ethics.” Frontiers in Psychology vol. 11 584037. doi:10.3389/fpsyg.2020.584037
- Hens, K. (2009) “Ethical Responsibilities Towards Dogs: An Inquiry into the Dog–Human Relationship”. Journal of Agricultural Environmental Ethics 22, 3–14. doi:10.1007/s10806-008-9120-y
28 Comments
[…] real money online casino australia 2017 […]
[…] 10mg cialis 2 5mg […]
[…] cialis 5mg best price india […]
[…] cialis generico 5 mg preço […]
[…] cialis 5 mg free coupon […]
[…] discount cialis 20 mg generic no rx […]
[…] prednisone 5mg […]
[…] promethazine generic […]
[…] wellbutrin sr cheaper than xl […]
[…] prank casino pay real money […]
[…] online casino real money no deposit bonus 2021 […]
[…] cvs 20 mg cialis price […]
[…] golden dragon casino real money […]
[…] parx real money online casino […]
[…] flonase discount card […]
[…] protonix discount card […]
[…] buy naltrexone 4.5mg […]
[…] buy clonidine online uk […]
[…] where to buy celebrex […]
[…] much zyrtec can buy month […]
[…] where to buy meclizine […]
[…] nitrofurantoin 2023 […]
[…] allopurinol online […]
[…] buy zofran odt online […]
[…] generic buspar […]
[…] cialis oral tabet 20 mg […]
[…] is pill symbol t9d1 20 cialis […]
[…] tadalafil tablets 20 mg price […]