Τα οφέλη της κηδεμονίας σκύλου, τόσο για τον άνθρωπο όσο και για το τετράποδο, είναι περισσότερα και σημαντικότερα από όσα ίσως γνωρίζουμε.

Τελευταία Αναθεώρηση: 19/03/2022

Όσοι έχουμε την τύχη να έχουμε σκύλους γνωρίζουμε ότι μας προσφέρουν πολλά οφέλη. Στο άρθρο αυτό προσπαθούμε να συνοψίσουμε και να οργανώσουμε τα οφέλη της κηδεμονίας σκύλου, όπως τα καταγράφει η επιστήμη.

Το 2015 η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Harvard δημοσίευσε έκθεση που παρουσίαζε τα αποτελέσματα ερευνών που είχαν διεξαχθεί ως τότε με αντικείμενο τα οφέλη που μας προσφέρουν οι σκύλοι. Η έκθεση, με τίτλο «Γίνε Υγιής, Πάρε έναν Σκύλο», συμπεραίνει ότι η κηδεμονία σκύλου μπορεί να έχει μετρήσιμη θετική επίδραση στη διάθεση, την επίγνωση, τη γενική ευεξία, την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος, την απώλεια βάρους, την κοινωνική αλληλεπίδραση, ακόμη και τη δυνητική διάρκεια ζωής.

Σύμφωνα με την έκθεση του Harvard, οι σκύλοι δεν μας προσφέρουν μόνο ασυναγώνιστη συντροφικότητα, αλλά επιπλέον μπορούν να τονώσουν την υγεία μας. Συνοπτικά, αναφέρονται τα ακόλουθα οφέλη:

• Μας υπενθυμίζει να είμαστε περισσότερο δραστήριοι και να ασκούμαστε σωματικά
• Μας κάνει πιο κοινωνικούς και λιγότερο απομονωμένους
• Βελτιώνει τη ζωή των μεγαλύτερων ηλικιακά ανθρώπων
• Μειώνει την πίεση του αίματος και τους καρδιακούς παλμούς
• Μας βοηθά να είμαστε πιο ήρεμοι, με μεγαλύτερη επίγνωση, και περισσότερο παρόντες στη ζωή μας

Η βελτίωση της ανθρώπινης υγείας ως αποτέλεσμα της κατοχής σκύλου έχει καταγραφεί σε πάρα πολλές έρευνες ανά τον κόσμο. Στη Νορβηγία οι περισσότεροι κηδεμόνες σκύλων είναι δεμένοι με τα τετράποδά τους, γεγονός που τους οδηγεί σε περισσότερη καθημερινή άσκηση και σε καλύτερη αντιλαμβανόμενη φυσική και νοητική υγεία.

Στις ΗΠΑ, έρευνα απέδειξε ότι οι κηδεμόνες σκύλων συχνά:

• Βιώνουν μεγαλύτερη ευεξία, π.χ. υψηλότερη αυτοεκτίμηση, περισσότερη ευτυχία, λιγότερη κατάθλιψη και μοναξιά,
• Έχουν πιο υγιή χαρακτηριστικά προσωπικότητας, όπως μεγαλύτερη συναίσθηση και επίγνωση, και
• Επιδεικνύουν λιγότερο αρνητισμό στις σχέσεις τους, π.χ. λιγότερες φοβίες και προκαταλήψεις.

Σε άλλη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε βρέφη ηλικίας έως ενός έτους, διαπιστώθηκε ότι η ύπαρξη σκύλου στο σπίτι μειώνει τις πιθανότητες ανάπτυξης αλλεργιών μέχρι 33% και μπορεί να βελτιώσει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Επιπλέον, η συναναστροφή των παιδιών με κατοικίδια ζώα (σκύλο, γάτα, κουνέλι, χάμστερ κ.ά.) μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να καλλιεργήσουν τις δεξιότητες εκείνες που οδηγούν σε υψηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη (Emotional Intelligence - EQ). Συναισθηματική νοημοσύνη ορίζεται ως «η ικανότητα να αναγνωρίζει κανείς τα δικά του συναισθήματα και αυτά των άλλων, και να μπορεί να χειρίζεται αποτελεσματικά τα συναισθήματά του και τις διαπροσωπικές του σχέσεις».

Η υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη ενισχύει την επαγγελματική επιτυχία, την επιχειρηματικότητα, τις ηγετικές ικανότητες, την υγεία, την ικανοποίηση από τις σχέσεις, το χιούμορ και την ευτυχία. Σύμφωνα με το Talent Smart, το 90% των ατόμων που έχουν υψηλές επιδόσεις στο χώρο εργασίας έχει υψηλό EQ, ενώ το 80% όσων έχουν χαμηλές επιδόσεις έχει χαμηλό EQ. Σε αντίθεση με τη γνωστική νοημοσύνη (IQ), η οποία είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει, η συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να αυξηθεί μέσω συνειδητής εξάσκησης και εκπαίδευσης.

Η Ιατρική Σχολή του Harvard υποστηρίζει ότι ένα από τα σημαντικότερα οφέλη της αλληλεπίδρασης με σκύλο είναι η επίγνωση, δηλαδή η σκόπιμη εστίαση της προσοχής μας στην παρούσα στιγμή. Η επίγνωση περιλαμβάνει τη διαγραφή του παρελθόντος και του μέλλοντος από το μυαλό μας, έτσι ώστε η κάθε στιγμή να βιώνεται καθώς ξεδιπλώνεται. Σύμφωνα με την έκθεση, η επίγνωση μας βοηθά να εκτιμούμε περισσότερο τις μικρές καθημερινές εμπειρίες.

Το κορυφαίο Πανεπιστήμιο μας προτείνει να αφήσουμε το τετράποδο να μας διδάξει τον τρόπο: «Δεν έχουμε παρά να προσέξουμε πόσο χαρούμενα παρών είναι ο σκύλος όταν περπατάει έξω στον κόσμο· με το κεφάλι ψηλά, την ουρά να κουνιέται, και σε συνεχή εγρήγορση, είναι ανοιχτός σε κάθε νέα εικόνα, μυρωδιά, ήχο, άνθρωπο, ή ζώο».

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Dr Bradshaw του Πανεπιστημίου του Bristol γράφει σχετικά:

«Αλλά η επικοινωνία υποτίθεται ότι είναι μια αμφίδρομη διαδικασία, και μια από τις πιο πλούσιες εμπειρίες της κατοχής σκύλου είναι η ανακάλυψη ότι σε εκπαιδεύει κι εκείνος. Ίσως να νομίζετε ότι (η κατοχή σκύλου) περιλαμβάνει μόνο ρίψη ξύλων και δυναμωτικές βόλτες, αλλά πολύ γρήγορα θα διαπιστώσετε ότι αυτό που λαμβάνετε είναι μια εκπαίδευση σε έναν εντελώς καινούριο αισθητήριο κόσμο, σε μια ζωή που δεν κυριαρχείται από το μυαλό, και στην τυπική κατάπληξη του τι συμβαίνει ακριβώς τώρα».

Η εκτενέστερη έρευνα με αντικείμενο τα οφέλη της συντροφιάς με σκύλο δημοσιεύθηκε το 2017 και συμπεριέλαβε ένα τεράστιο δείγμα 3,4 εκατομμυρίων ανθρώπων. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Ουψάλα στη Σουηδία εξέτασαν τα εθνικά μητρώα ανδρών και γυναικών ηλικίας από 40 έως 80 ετών που δεν είχαν ιστορικό καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η έρευνα ξεκίνησε το 2001 με παρακολούθηση των ιατρικών αρχείων του δείγματος - καθώς και αν ήταν κηδεμόνες σκύλων - και διήρκεσε περίπου 12 χρόνια.

Διαπιστώθηκε ότι οι κηδεμόνες σκύλων είχαν χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου λόγω καρδιαγγειακών παθήσεων από όσους δεν είχαν σκύλο, καθώς και χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από άλλες αιτίες. Αυτό ίσχυε ανεξάρτητα από παράγοντες όπως το κάπνισμα, ο δείκτης μάζας σώματος και η κοινωνικοοικονομική κατάσταση.

Η προστατευτική επίδραση της συντροφιάς με σκύλο ήταν ιδιαίτερα εμφανής στους ανθρώπους που ζούσαν μόνοι τους, οι οποίοι γενικά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου από αυτούς που ζουν με άλλους ανθρώπους. Οι άνθρωποι που ζούσαν μόνοι τους με σκύλο είχαν 33% μικρότερο κίνδυνο θανάτου και 11% μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων σε σχέση με όσους ζούσαν μόνοι τους χωρίς σκύλο.

Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο του 2022, Ιάπωνες επιστήμονες ανέλυσαν τη σχέση μεταξύ της κατοχής κατοικίδιων ζώων και της υγείας σε 11.233 ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω. Οι κάτοχοι σκύλων είχαν τις μισές πιθανότητες να αναπτύξουν κινητικά προβλήματα ή κακή γνωστική λειτουργία, σε σύγκριση με άτομα χωρίς σκύλο.

Οι ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Περιβαλλοντικών Μελετών της Τσουκούμπα πιστεύουν ότι ακόμη και η προηγούμενη κατοχή σκύλου μπορεί να μειώσει τους παραπάνω κινδύνους. Ωστόσο, στη μελέτη δεν εντοπίστηκαν παρόμοια οφέλη για την υγεία όσων έχουν γάτες.

Τα οφέλη της κηδεμονίας σκύλου για τον άνθρωπο είναι πολλά και σημαντικά· μας υποκινεί να είμαστε πιο δραστήριοι και να ασκούμαστε σωματικά, μας κάνει περισσότερο εύθυμους, πιο ευσυνείδητους, αυξάνει την κοινωνικότητά μας, ενισχύει την υπευθυνότητα και τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών, μας προσφέρει ασφάλεια και καθαρή αγάπη, επιβραδύνει τη γήρανση. Ο σκύλος μας προτρέπει να είμαστε περισσότερο ευγνώμονες και να δίνουμε σημασία σε απλές καθημερινές εμπειρίες που έχουν αξία, αλλά προηγουμένως περνούσαν απαρατήρητες. Βγάζει στην επιφάνεια τα αγνότερα των συναισθημάτων μας, τα φωτίζει και τα ενισχύει, τα καθιστά πρωταγωνιστές.

Ταυτόχρονα, η συναναστροφή ανθρώπου - σκύλου ωφελεί και το τετράποδο. Χρειάζεται όμως να γνωρίζουμε ότι για να αποκομίσουν και οι δύο πλευρές τα μέγιστα δυνατά οφέλη θα πρέπει σε κάποιο βαθμό να συγχρονίσουμε τον τρόπο ζωής μας με τις ανάγκες του σκύλου: μεγάλες βόλτες, κατάλληλη διατροφή, αποτελεσματική επικοινωνία, κοινές δραστηριότητες.

Πηγές

1. Andreassen, G., Stenvold, L.C. & Rudmin, F.W. (2013) "My Dog is My Best Friend: Health Benefits of Emotional Attachment to a Dog", Phychology & Society, Vol. 5 (2), pp. 6 – 23.
2. Bittel, M. (2015) "Harvard Says, Get a Dog! Its New Report Details the Many Ways Having a Dog Make us Healthy", Dogster (Oct 19).
3. Buthurst, B. (2011) "In Defense of Dogs, John Bradshaw – Review", The Guardian (24 July).
4. Chamorro-Premuzic, T. (2013) "Can You Really Improve Your Emotional Intelligence?", Harvard Business Review (May 29).
5. Eπιτροπάκη, Ο. (2008) «Ηγεσία και Συναισθηματική Νοημοσύνη: Πολυτέλεια ή Αναγκαιότητα; (Μέρος 1ο)» (17/3).
6. Harvard Medical School Special Health Reports, (2015) Get Healthy, Get a Dog: The Health Benefits of Canine Companionship, Harvard University (Mar 30).
7. McConnell, A.R. & Brown, C.M. (2011) "Friends With Benefits: On the Positive Consequence of Pet Ownership", American Psychological Association, Vol. 11 (6), pp. 1239 – 1252.
8. Mubanga, Μ., Byberg L., Nowak, C., Egenvall, A., Magnusson, P.K., Ingelsson, E. & Fall, T. (2017) “Dog ownership and the risk of cardiovascular disease and death – a nationwide cohort study”, Scientific Reports (17 Nov), Volume 7, Article number: 15821  doi:10.1038/s41598-017-16118-6.
9. Preston, Ni, M. (2014) "How to Increase Your Emotional Intelligence - 6 Essentials", Psychology Today (Oct 5).
10. Taniguchi Y, Seino S, Headey B, Hata T, Ikeuchi T, Abe T, et al. (2022) "Evidence that Dog Ownership Protects Against the Onset of Disability in an Older Community-Dwelling Japanese Population". PLoS ONE 17(2): e0263791. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0263791
11. Vartan, S. (2015) "Kids Who Grow Up With Dogs and Cats are More Emotionally Intelligent and Compassionate", Mother Nature Network (Apr 27).