Stereotypa gia tis fyles ton skylon
Categories Φυλές 31/07/2017

Ενώ υπάρχουν πολλά στερεότυπα για τις φυλές των σκύλων, η εξήγηση της συμπεριφοράς τους βάσει φυλής είναι εφικτή σε περιορισμένο βαθμό.

Τελευταία Αναθεώρηση: 08/02/2018

Οι διαφορετικές φυλές σκύλων αναπτύχθηκαν και έγιναν μόδα στην Αγγλία κατά τη Βικτωριανή εποχή όπου η έμφαση άρχισε να δίνεται στην εμφάνιση, και όχι στις δυνατότητές τους όπως συνέβαινε προηγουμένως (Woods, 2013). Σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 400 γενετικά ξεχωριστές φυλές σκύλων, οι οποίες παρουσιάζουν τεράστια ποικιλομορφία εμφανίσεων, μεγεθών, χρωμάτων, τριχωμάτων και ιδιοσυγκρασιών μεταξύ τους (Thompson, 2010· Φωτακόπουλος, 2014).

Ο Coren (2013) αναφέρει ότι οι αναγνωρισμένες φυλές είναι 339. Ο Παγκόσμιος Κυνολογικός Οργανισμός (Fédération Cynologique Internationale – FCI), ο οποίος διαθέτει το μεγαλύτερο διεθνώς αποδεκτό μητρώο φυλών σκύλων, έχει χωρίσει τις αναγνωρισμένες φυλές σε 10 ομάδες ανάλογα με τον σκοπό, τη λειτουργία, την εμφάνιση ή το μέγεθός τους (Coren, 2013· Φωτακόπουλος, 2014):

  • Ομάδα 1: Ποιμενικοί και Βοοφύλακες
  • Ομάδα 2: Πίντσερ Σνάουτσερ και Βοοφύλακες
  • Ομάδα 3: Γαιο/φωλεοδύτες (Τεριέ)
  • Ομάδα 4: Ντάξκουντ (Τέκελ)
  • Ομάδα 5: Βόρειοι Αρκτικοί και Πρωτόγονοι Σκύλοι
  • Ομάδα 6: Σκύλοι δίωξης με την όσφρηση (Ιχνηλάτες)
  • Ομάδα 7: Σκύλοι υπόδειξης θηράματος (φέρμας)
  • Ομάδα 8: Σκύλοι επαναφοράς και ξεπετάγματος
  • Ομάδα 9: Σκύλοι συντροφιάς και συνοδείας
  • Ομάδα 10: Σκύλοι δίωξης με την όραση (Λαγωνικοί)

Οι Wynne & Gunter (2017) υποστηρίζουν ότι στους σκύλους, όπως συμβαίνει και στους ανθρώπους, τα στερεότυπα συμπεριφοράς που βασίζονται στην αντιλαμβανόμενη κληρονομιά τους είναι συχνά παραπλανητικά ή λανθασμένα. Οι συγγραφείς αναφέρουν έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Περιοδικό της Αμερικανικής Ένωσης Κτηνιάτρων το 2013, η οποία εξέτασε διεξοδικά τις θανατηφόρες επιθέσεις από σκύλους που έγιναν στις ΗΠΑ από το 2006 έως το 2011.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι παράγοντες όπως το φύλο του σκύλου, το αν είχε στειρωθεί ή όχι, και αν είχε κακοποιηθεί ή παραμεληθεί στο παρελθόν, έπαιξαν σημαντικότερο ρόλο στις επιθέσεις από ό,τι η φυλή. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι:

«Ο χαρακτήρας, ανθρώπων και σκύλων, είναι ένα πολύπλοκο μίγμα από γενετικές και περιβαλλοντικές επιρροές. Επομένως, η προσκόλληση σε στερεότυπα για τις φυλές των σκύλων είναι σα να βγάζουμε συμπεράσματα για τους ανθρώπους κρίνοντας από την καταγωγή τους» (Wynne & Gunter, 2017).

Τι Δείχνουν οι Έρευνες για τις Φυλές

Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη Σουηδία εξέτασε 13.097 σκύλους από 31 φυλές σε 4 χαρακτηριστικά συμπεριφοράς: διάθεση για παιχνίδι, περιέργεια/θάρρος, κοινωνικότητα και επιθετικότητα (Svartberg, 2006). Τα αποτελέσματα φανέρωσαν μεγάλες διαφορές μεταξύ φυλών, αλλά και μεταξύ σκύλων της ίδιας φυλής. Οι συμπεριφορές που έδειξαν οι σκύλοι που εξετάστηκαν επηρεάστηκαν από τον ρόλο που εκτελούσαν για τις ανάγκες της έρευνας· επομένως, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των σκύλων (ανεξαρτήτως φυλής) είναι δυνατό να μεταβληθούν όταν αλλάζει το τι τους ζητείται να κάνουν.

Η έρευνα των Seprell & Duffy (2014) στις 30 δημοφιλέστερες φυλές σκύλων κατέληξε σε παρόμοιο συμπέρασμα· κάποια χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των σκύλων, όπως ο φόβος και η νευρικότητα, είναι πιθανό να συνδέονται με συγκεκριμένες μεταλλάξεις των γονιδίων τους, δηλαδή με τη φυλή όπου ανήκουν. Ωστόσο, άλλα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς τους είναι πιθανό να σχετίζονται με πιο γενικά και «αρχαία» κληρονομικά στοιχεία της καταγωγής τους. Επίσης, μπορούν να αποδοθούν στη φυσική τους υπόσταση (π.χ. μέγεθος) και στις συγκεκριμένες λειτουργίες που τους ζητούν οι άνθρωποι να εκτελούν.

Το μέγεθος αναδεικνύεται ως σημαντικό στοιχείο της συμπεριφοράς των σκύλων και στην έρευνα του McGreevy (2013) σε 8.301 σκύλους από 49 φυλές. Τα ευρήματα δείχνουν ότι η συμπεριφορά των σκύλων όλων των φυλών γίνεται περισσότερο προβληματική όσο μικραίνει το μέγεθος, λόγω φοβίας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα παλαιότερης έρευνας που εξέτασε τις νοητικές και κοινωνικές ικανότητές των 10 δημοφιλέστερων φυλών σκύλων, οι διαφορές που εντοπίστηκαν οφείλονταν περισσότερο στη γενική ομάδα στην οποία ανήκαν, και λιγότερο σε παράγοντες όπως η φυλή και η ηλικία (Pongracz κ.ά., 2005).

Με τη διαπίστωση αυτή συμφωνούν και οι Asp κ.ά. (2015), η οποία εξέτασε τις συμπεριφορές 3.591 σκύλων από 20 διαφορετικές φυλές. Η έρευνα δείχνει ότι η γενική ομάδα όπου ανήκαν οι σκύλοι, το φύλο και η ηλικία τους είχαν σημαντική επίδραση στην καθημερινή συμπεριφορά τους.

Οι έρευνες που παρουσιάστηκαν υποστηρίζουν ότι, αν και υπάρχουν διαφορές μεταξύ των φυλών σκύλων, αυτές δεν είναι ικανές από μόνες τους να μας δώσουν αρκετές πληροφορίες για την προβλεπόμενη συμπεριφορά τους. Σε όλες τις περιπτώσεις, οι διαφορές στην προσωπικότητα των σκύλων της ίδιας φυλής ήταν ίδιες ή μεγαλύτερες από αυτές που εντοπίστηκαν μεταξύ σκύλων από διαφορετικές φυλές (Woods, 2013· Mehrkam & Wynne, 2014· Wynne & Gunter, 2017).

Ένας από τους λόγους για τους οποίους είναι δύσκολο να αποδειχθούν επιστημονικά οι διαφορές συμπεριφοράς μεταξύ φυλών αποτελεί το γεγονός ότι οι περισσότερες από αυτές είναι νεότερες των 150 ετών· τα χρόνια αυτά είναι ελάχιστα συγκριτικά με τα 15.000 – 40.000 χρόνια που υπάρχουν οι σκύλοι (Woods, 2013).

Εφόσον σκεφτόμαστε σοβαρά να αποκτήσουμε σκύλο (βλ. σχετικά άρθρα εδώ και εδώ), είναι χρήσιμο να έχουμε υπόψη μας ότι παράγοντες όπως η γενική ομάδα όπου ανήκει, το φύλο, η στείρωση, η φροντίδα, η εκπαίδευση, η μεταχείριση από τον κηδεμόνα και το μέγεθος (ύψος και βάρος) παίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά του, ανεξάρτητα από τη φυλή που θα επιλέξουμε.

Κάθε σκύλος (καθαρόαιμος ή ημίαιμος) αποτελεί ξεχωριστή οντότητα και αξίζει να τον αντιμετωπίζουμε ως τέτοια, χωρίς τα στερεότυπα που συνοδεύουν την αναμενόμενη συμπεριφορά τους βάσει της φυλής ή των φυλών όπου ανήκει. Το περιβάλλον όπου μεγαλώνουν οι σκύλοι θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη της συμπεριφοράς τους.

Πηγές

  1. Asp, H.E. Fikse, F. Grandinson, K. & Strandberg, E. (2015) “Breed differences in everyday behaviour of dogs”. Applied Animal Behaviour Science, Vol. 169 (August), pp 69 – 77. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 30/7/2017.
  2. Coren, S. (2013) “How Many Breeds of Dogs Are There in the World?” Psychology Today (May 23). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 6/2/2018.
  3. McGreevy P.D., Georgevsky D., Carrasco J., Valenzuela M., Duffy D.L. & Serpell J.A. (2013) “Dog Behavior Co-Varies with Height, Bodyweight and Skull Shape”. PLoS ONE 8(12): e80529. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 30/7/2017.
  4. Mehrkam, L.R. & Wynne, C.D.L. (2014) “Behavioral Differences among Breeds of Domestic Dogs (Canis lupus familiaris): Current Status of the Science”. Applied Animal Behaviour Science, Vol. 155 (June), pp 12 – 27. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 31/7/2017.
  5. Pongracz, P., Miklosi, A., Vida, V. & Csanyi, V. (2005) “The Pet Dogs Ability to Learn from a Human Demonstrator in a Detour Task is Independent from the Breed and Age”. Applied Animal Behaviour Science 90: 309-323. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 30/7/2017.
  6. Serpell, J.A. & Duffy, D.L. (2014) “Dog Breeds and Their Behavior”, Κεφάλαιο βιβλίου που επιμελήθηκε η Horowitz με τίτλο: Domestic Dog Cognition and Behavior. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 30/7/2017.
  7. Svartberg, K. (2006) “Breed-Typical Behaviour in Dogs – Historical Remnants or Recent Constructs?” Applied Animal Behaviour Science, Vol. 96 (3-4), pp. 293 – 313. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 30/7/2017.
  8. Thompson, A.(2010) “Genes for Dogs’ Breeds Discovered”. Live Science. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 31/7/2017.
  9. Woods, V. (2013) “Does a Dog’s Breed Really Dictate its Behavior?” Live Science (20 September). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 31/7/2017.
  10. Wynne, C.D.L. & Gunter, L.M. (2017) “Stop Stereotyping Dogs”. Slate (9 June). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 31/7/2017.
  11. Φωτακόπουλος, Ν. (2014) «Οι Φυλές των Σκύλων και τα Καθήκοντά του». Kyno Club (30 Σεπτεμβρίου). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 6/2/2018.