Στο δίλημμα «καθαρόαιμος ή ημίαιμος σκύλος» οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι υπάρχουν διαφορές στη συμπεριφορά και ενδεχομένως στην υγεία τους, αλλά και πού αυτές οφείλονται.

Τελευταία Αναθεώρηση: 11/02/2018

Ημίαιμοι σκύλοι θεωρούνται εκείνοι που δεν ανήκουν σε μια από τις περισσότερες από 400 αναγνωρισμένες φυλές (Thompson, 2010· Φωτακόπουλος, 2014), καθώς προέρχονται από εσκεμμένες ή τυχαίες διασταυρώσεις καθαρόαιμου με ημίαιμο, ή δύο ημίαιμων σκύλων (Turcsan, 2017). Σύμφωνα με άλλη πηγή, οι διεθνώς αποδεκτές αναγνωρισμένες φυλές είναι 339. Ωστόσο, πολλοί υποστηρίζουν ότι λόγω της καταγωγής τους, όλοι οι σκύλοι είναι ουσιαστικά ημίαιμοι.

Διαφορές στην Υγεία

Η γενική άποψη που επικρατεί είναι ότι οι ημίαιμοι σκύλοι έχουν λιγότερα προβλήματα υγείας σε σχέση με τους καθαρόαιμους λόγω διευρυμένης γονιδιακής βάσης (Coren, 2017). Τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποιήθηκε στη Δανία σε δείγμα 2.958 σκύλων που αποτελούνταν από 20 καθαρόαιμες φυλές και από ημίαιμους σκύλους έδειξαν οι τελευταίοι απεβίωσαν κατά μέσο όρο σε μεγαλύτερη ηλικία (Proschowsky, 2003).

Ωστόσο, κάποιες φυλές όπως οι Poodle και Dachshund ξεπέρασαν τους ημίαιμους, πιθανότατα επιβεβαιώνοντας τη γενική αρχή ότι οι μικρόσωμοι σκύλοι ζουν περισσότερο ανεξάρτητα από τη φυλή, ή τις φυλές όπου ανήκουν. Καθώς δεν γνωρίζουμε τα σχετικά μεγέθη των καθαρόαιμων και ημίαιμων σκύλων που συμμετείχαν στην παραπάνω έρευνα, δεν μπορεί να προκύψει ασφαλές συμπέρασμα ως προς το που πραγματικά οφείλεται το εύρημα της υψηλότερης διάρκειας ζωής των ημίαιμων.

Σε άλλη έρευνα, όπου εξετάστηκε η συχνότητα εμφάνισης 24 γενετικών διαταρχών από 27.254 ιατρικά αρχεία καθαρόαιμων και ημίαιμων σκύλων, ο Bellumori κ.ά. (2013) διαπίστωσε ότι 10 από αυτές ήταν σημαντικά συχνότερες στους καθαρόαιμους· μία γενετική διαταραχή ήταν συχνότερη στους ημίαιμους, ενώ στις υπόλοιπες 13 δεν βρέθηκαν διαφορές στη συχνότητα εμφάνισης μεταξύ καθαρόαιμων φυλών και ημίαιμων σκύλων.

Ο Coren (2017) αναφέρει ότι κάποιες φυλές καθαρόαιμων σκύλων εμφανίζουν προβλήματα υγείας, τα οποία αποδίδονται στα γονίδιά τους. Τα στοιχεία όμως δείχνουν, όπως υποστηρίζει, ότι ένας ημίαιμος σκύλος είναι πιθανό να κληρονομήσει πολλά από τα προβλήματα καθενός από τους γονείς του.

Διαφορές στη Συμπεριφορά

Σύμφωνα με τους Wynne & Gunter (2017), οι πληροφορίες που μπορούμε να έχουμε για την προβλεπόμενη συμπεριφορά των ημίαιμων σκύλων κρίνοντας μόνο από το συνδυασμό των «εμπλεκόμενων» φυλών είναι ακόμη πιο περιορισμένες από ότι στους καθαρόαιμους. Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά, «από τη διασταύρωση Labrador με Border Collie δεν θα προκύψει απαραίτητα ένας σκύλος που του αρέσει το κολύμπι και θα μαζεύει τα πρόβατα».

Η πιο αξιόπιστη έρευνα για τις διαφορές συμπεριφοράς μεταξύ καθαρόαιμων και ημίαιμων σκύλων πραγματοποιήθηκε στην Ουγγαρία και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLoS ONE (2017). Το δείγμα συμπεριέλαβε 7.700 καθαρόαιμους και 7.691 ημίαιμους σκύλους, και τα αποτελέσματα είναι σημαντικά και ενδιαφέροντα:

Πιο συγκεκριμένα, οι καθαρόαιμοι σκύλοι αξιολογήθηκαν ως πιο ήρεμοι (συναισθηματικά ισορροπημένοι), περισσότερο κοινωνικοί (πρόθυμοι να μοιραστούν τα παιχνίδια τους), και είχαν λιγότερες πιθανότητες να έχουν προβλήματα συμπεριφοράς (π.χ. τράβηγμα λουριού, κυριαρχία) σε σχέση με τους ημίαιμους. Από την άλλη πλευρά, οι ημίαιμοι σκύλοι ήταν πιο δεκτικοί στην εκπαίδευση από τους καθαρόαιμους, ενώ δεν βρέθηκαν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ τους στην τόλμη (έλλειψη φοβιών).

Αυτό όμως που παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον είναι το πού οφείλονται οι διαφορές συμπεριφοράς που εντοπίστηκαν· σύμφωνα με την έρευνα, αυτές αποδίδονται σε έναν γενετικό, και σε τέσσερις περιβαλλοντικούς παράγοντες (Turcsan κ.ά., 2017).

Γενετικός Παράγοντας

• Οι ημίαιμοι σκύλοι είναι συνήθως αποτέλεσμα τυχαίων διασταυρώσεων, ενώ στους καθαρόαιμους συνήθως γίνεται επιλεκτική εκτροφή. Αυτό σημαίνει ότι συχνά οι καθαρόαιμοι σκύλοι που έχουν προβληματική συμπεριφορά αποκλείονται από την αναπαραγωγική διαδικασία.

Περιβαλλοντικοί Παράγοντες

• Οι ημίαιμοι σκύλοι της έρευνας ήταν πιθανότερο να υιοθετηθούν από γυναίκες, οι οποίες ήταν νεαρότερης ηλικίας, χαμηλότερης εκπαίδευσης και με λιγότερη προηγούμενη εμπειρία στους σκύλους συγκριτικά με τους κατόχους καθαρόαιμων.
• Οι ημίαιμοι σκύλοι λάμβαναν λιγότερη εκπαίδευση, γεγονός που επηρέασε το σκορ τους στην ηρεμία, την κοινωνικότητα, και τα προβλήματα συμπεριφοράς.
• Επιπλέον, οι ημίαιμοι σκύλοι υιοθετούνταν σε μεγαλύτερη ηλικία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ανεξάρτητα από τη φυλή και το αν οι σκύλοι ήταν καθαρόαιμοι ή ημίαιμοι, εκείνοι που υιοθετήθηκαν σε ηλικία μικρότερη των 12 εβδομάδων ήταν πιο ήρεμοι.
• Τέλος, οι ημίαιμοι σκύλοι ήταν πιθανότερο να αποτελούν τον μοναδικό σκύλο του νοικοκυριού, και έτειναν να βρίσκονται εντός του σπιτιού περισσότερες ώρες.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, το περιβάλλον όπου μεγαλώνει ο σκύλος, η ηλικία στην οποία αποκτήθηκε, η εκπαίδευση που έχει λάβει, το προφίλ και τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των κηδεμόνων και άλλοι παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά τη συμπεριφορά του σκύλου, ανεξάρτητα από τη φυλή ή τις φυλές όπου ανήκει (Turcsan κ.ά., 2017).

Όσον αφορά την υγεία, το πλεονέκτημα της υψηλότερης διάρκειας ζωής των ημίαιμων σκύλων έναντι των καθαρόαιμων δεν έχει αποδειχθεί επαρκώς από τις έρευνες μέχρι σήμερα, ενώ οι πιθανότητες εμφάνισης γενετικών διαταραχών φαίνεται ότι είναι λιγότερες στους ημίαιμους σκύλους συγκριτικά με τους καθαρόαιμους.

Από άποψη συμπεριφοράς, οι καθαρόαιμοι σκύλοι δεν είναι εξ’ ορισμού πιο ήρεμοι και κοινωνικοί, ή με λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς από τους ημίαιμους. Η απόκτησή τους πριν την “κρίσιμη” ηλικία των 12 εβδομάδων από πιο ώριμους, υπεύθυνους και θετικούς στην εκπαίδευση κηδεμόνες σημαίνει ότι η συμπεριφορά των αναγνωρισμένων φυλών «πριμοδοτείται» από την υψηλότερης ποιότητας ανατροφή που λαμβάνουν σε σχέση με τους ημίαιμους.

Στο μέλλον, η διάχυση της άποψης ότι όλοι οι σκύλοι είναι ουσιαστικά ημίαιμοι, αλλά και η τάση για υιοθέτηση σκύλων αντί αγοράς τους (με κίνητρα από την Πολιτεία) πρόκειται να ενισχυθούν. Αυτό θα οδηγήσει στην απόκτηση ημίαιμων σκύλων από κηδεμόνες υψηλότερου προφίλ και στη σταδιακή εξισορρόπηση των διαφορών συμπεριφοράς που εντοπίστηκαν σε σχέση με τις αναγνωρισμένες φυλές.

Πηγές

1. Bellumori, T.P., Famula, T.R., Bannasch, D.L., Belanger, J.M.  & Oberbauer , A.M., (2013) Prevalence of inherited disorders among mixed-breed and purebred dogs: 27,254 cases (1995-2010).  Journal of the American Veterinary Medical Association, 242, pp. 1549-1555.
2. Coren, S., (2017) Do Purebred and Mixed-Breed Dogs Show Behavior Differences? Psychology Today (1 March).
3. Coren, S. (2013) How Many Breeds of Dogs Are There in the World?” Psychology Today (May 23).
4. Thompson, A.(2010) “Genes for Dogs’ Breeds Discovered”. Live Science.
5. Turcsan, B., Miklosi, Á. & Kubinyi, E., (2017) Owner perceived differences between mixed-breed and purebred dogs. PLoS ONE 12(2): e0172720.
6. Proschowsky, H.F., Rugbjerg, H. & Ersboll, A.K., (2003) Mortality of purebred and mixed-breed dogs in Denmark. Preventive Veterinary Medicine (58), pp. 63–74.
7. Wynne, C.D.L. & Gunter, L.M., (2017). Stop Stereotyping Dogs. Slate (9 June).
8. Φωτακόπουλος, Ν. (2014) «Οι Φυλές των Σκύλων και τα Καθήκοντά τους». Kyno Club (30 Σεπτεμβρίου).