Πώς Μιλάμε στους Σκύλους και η Σημασία των Χειρονομιών

Πώς πρέπει να μιλάμε στους σκύλους και ποια είναι η σημασία των χειρονομιών προκειμένου να μας καταλαβαίνουν καλύτερα; Οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι οι σκύλοι μπορούν πραγματικά να κατανοήσουν την ανθρώπινη επικοινωνία, και ότι όταν μιλάμε στους σκύλους είναι σημαντικό να χρησιμοποιούμε ταυτόχρονα και χειρονομίες για να γίνουμε αντιληπτοί. Όταν μιλάμε στους σκύλους χρησιμοποιούμε αυτό που ονομάζεται “ομιλία σκύλου”, δηλαδή αλλάζουμε τη δομή των προτάσεών μας, τις συντομεύουμε, τις απλοποιούμε, και έχουμε την τάση να μιλάμε με φωνή υψηλότερης συχνότητας. Το ίδιο κάνουμε επίσης όταν δεν είμαστε σίγουροι ότι γινόμαστε κατανοητοί ή όταν μιλάμε σε μικρά βρέφη. Παλαιότερες μελέτες, όπως αυτή που έγινε από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Λυών το 2017, είχαν δείξει ότι όταν μιλάμε στα κουτάβια χρησιμοποιούμε φωνή ακόμη υψηλότερης συχνότητας· αυτή η τακτική βοηθά τα ζώα να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή και τα κάνει να ανταποκρίνονται και να παρακολουθούν περισσότερο τους κηδεμόνες τους απ’ ό, τι η ενήλικη ομιλία. Στη συγκεκριμένη έρευνα, όπου χρησιμοποιήθηκαν ηχογραφημένες φωνές, είχε διαπιστωθεί ότι δεν ισχύει το ίδιο με τους ενήλικους σκύλους. Ωστόσο, νεότερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του York το 2018, όπου οι άνθρωποι και οι σκύλοι ήταν στον ίδιο χώρο – και επομένως το περιβάλλον προσέφερε πιο φυσιολογική αλληλεπίδραση – διαπιστώθηκε ότι ένας συγκεκριμένος τύπος ομιλίας βελτιώνει την προσοχή και των ενήλικων σκύλων και μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να δεθούν μαζί τους. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων σε ενήλικους σκύλους, όπου τους δόθηκε η ευκαιρία να ακούσουν ένα άτομο που χρησιμοποιούσε «ομιλία σκύλου» (με λεπτή, συναισθηματική φωνή) προφέροντας φράσεις όπως «είσαι καλός σκύλος» και «θα πάμε βόλτα;». Στη συνέχεια, ένα άλλο άτομο χρησιμοποίησε ομιλία που απευθύνεται σε ενήλικες χωρίς περιεχόμενο σχετικό με το σκύλο, όπως «πήγα στον κινηματογράφο χθες το βράδυ».   Η προσοχή των σκύλων κατά τη διάρκεια της ομιλίας μετρήθηκε, και μετά από την ομιλία οι σκύλοι είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν με ποιον άνθρωπο επιθυμούσαν να αλληλεπιδράσουν. Στο τελευταίο στάδιο οι ομιλητές ανέμιξαν την «ομιλία σκύλου» με λέξεις που δεν σχετίζονταν με σκύλους, και την ομιλία που απευθυνόταν σε ενήλικες με λέξεις σχετικές με τους σκύλους, προκειμένου οι ερευνητές να μπορέσουν να καταλάβουν αν αυτό που προσέλκυσε τους σκύλους ήταν ο υψηλός συναισθηματικός τόνος της ομιλίας, ή το νόημα των λέξεων. Όπως ήταν αναμενόμενο, διαπιστώθηκε ότι οι ενήλικοι σκύλοι ήταν πιθανότερο να θέλουν να αλληλεπιδράσουν και να ξοδέψουν χρόνο με τον ομιλητή που χρησιμοποίησε «ομιλία σκύλου» με περιεχόμενο σχετικό με το σκύλο. Όταν αναμίχθηκαν οι δύο τύποι ομιλίας και περιεχομένου, οι σκύλοι δεν έδειξαν προτίμηση σε κάποιον ομιλητή έναντι του άλλου. Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτό υποδηλώνει ότι οι ενήλικοι σκύλοι προτιμούν να ακούν λέξεις που τους αφορούν εκφρασμένες με συναισθηματική φωνή, προκειμένου να τις θεωρήσουν χρήσιμες. Λέξεις ή Χειρονομίες; Σε άλλο άρθρο είχε αναδειχθεί ότι η επικοινωνία με τους σκύλους με λέξεις και χειρονομίες ταυτόχρονα είναι αποτελεσματικότερη σε σχέση με τη χρήση μίας μόνο μεθόδου. Τρεις καινούργιες έρευνες από την Ιταλία επιβεβαιώνουν τις προηγούμενες και μας δίνουν χρήσιμες πληροφορίες για τη μεγάλη σημασία που έχουν οι χειρονομίες όταν μιλάμε στους σκύλους: Στην πρώτη μελέτη στρατολογήθηκαν 6 αρσενικοί και 7 θηλυκοί σκύλοι χωρίς προηγούμενη εκπαίδευση, καθώς και οι κηδεμόνες τους. Οι ερευνητές προσπάθησαν να εκπαιδεύσουν και τους 13 σκύλους στην ανάκτηση τριών διαφορετικών αντικειμένων έπειτα από προφορική εντολή και μέσω χειρονομίας. Οι σκύλοι που έμαθαν να ανακτούν αξιόπιστα τα αντικείμενα και με τους δύο τύπους εντολών (4 αρσενικοί και 5 θηλυκοί) προχώρησαν στην επόμενη φάση της μελέτης. Οι σκύλοι έλαβαν αρχικά μόνο λεκτικές εντολές, στη συνέχεια μόνο χειρονομίες (οι κηδεμόνες έδειχναν το αντικείμενο), και κατόπιν εντολές και με τους δύο τρόπους ταυτόχρονα. Στο τελευταίο στάδιο δόθηκαν και οι δύο εντολές, αλλά ήταν αντιφατικές: για παράδειγμα, ο κηδεμόνας έδινε τη λεκτική εντολή «μπάλα», αλλά έδειχνε άλλο αντικείμενο. Οι σκύλοι ανταποκρίθηκαν ταχύτερα όταν τους δίνονταν ταυτόχρονα η προφορική εντολή και η χειρονομία. Όταν η λεκτική εντολή και η χειρονομία ήταν αντιφατικές, 7 από τους 9 σκύλους ακολουθούσαν τη χειρονομία, ενώ οι υπόλοιποι 2 ανταποκρίθηκαν με τυχαίο τρόπο· κανένας από τους σκύλους δεν έδειξε προτίμηση στη λεκτική εντολή έναντι της χειρονομίας. Οι χρόνοι ανταπόκρισης των σκύλων στις προαναφερόμενες τέσσερις συνθήκες παρουσίασαν σημαντικές διαφορές. Όταν οι λεκτικές εντολές και οι χειρονομίες χρησιμοποιήθηκαν μεμονωμένα, οι σκύλοι είχαν βραδύτερη απόδοση από ό, τι στις συνδυαστικές – τόσο στις όμοιες, όσο και στις αντιφατικές. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι σκύλοι που εκπαιδεύονται στο να ανταποκρίνονται εξίσου καλά στις χειρονομίες και στις λεκτικές εντολές δίνουν προτεραιότητα στις χειρονομίες, αλλά η χρήση και των δύο εντολών ταυτόχρονα οδηγεί σε ταχύτερες και πιο αξιόπιστες αντιδράσεις. Στη δεύτερη έρευνα εξετάστηκαν οι αντιδράσεις 25 σκύλων σε λέξεις, χειρονομίες και μικτή επικοινωνία – χρησιμοποιώντας και τους δύο τρόπους.  Οι σκύλοι ήταν Golden Retriever και Labrador που είχαν εκπαιδευτεί ώστε να ανταποκρίνονται τόσο σε λέξεις, όσο και σε χειρονομίες. Οι ερευνητές έκαναν σε κάθε σκύλο μια προκαταρκτική δοκιμή για να βεβαιωθούν ότι γνώριζαν όλες τις εντολές που θα δοκιμάζονταν, οι οποίες ήταν: «Κάτσε», «Ξάπλωσε», «Μείνε» και «Έλα». Η έρευνα περιελάμβανε 3 φάσεις: Φάση 1: Οι τέσσερις βασικές εντολές δόθηκαν χρησιμοποιώντας μόνο χειρονομίες, χωρίς λεκτικές πληροφορίες. Φάση 2: Οι τέσσερις βασικές εντολές δόθηκαν μόνο προφορικά· το σώμα του ανθρώπου που έδινε τις εντολές είχε ουδέτερη θέση. Φάση 3: Ο κηδεμόνας επανέλαβε τις 4 εντολές, οι οποίες αυτή τη φορά παρείχαν στους σκύλους ταυτόχρονες, συνδυαστικές, αλλά αντικρουόμενες πληροφορίες: Η προφορική εντολή «Ξάπλωσε» συνδυάστηκε με τη χειρονομία που υποδείκνυε «Κάτσε» Η προφορική εντολή «Κάτσε» συνοδεύτηκε με τη χειρονομία που έδειχνε «Ξάπλωσε» Η προφορική εντολή «Έλα» συνδυάστηκε με τη χειρονομία που σήμαινε «Μείνε» Η προφορική εντολή «Μείνε» συνοδεύτηκε με τη χειρονομία που έδειχνε «Έλα» Αυτό που διαπιστώθηκε ήταν ότι στις αντικρουόμενες εντολές οι σκύλοι ακολούθησαν τις χειρονομίες σε σημαντικά μεγαλύτερο βαθμό ​​από τις λέξεις, εκτός από την περίπτωση της προφορικής εντολής «Έλα». Στη συγκεκριμένη εντολή (που συνδυάστηκε με τη χειρονομία «Μείνε») ο κηδεμόνας απομακρυνόταν από το σκύλο. Οι ερευνητές εξηγούν ότι πιθανότατα η αντίδραση των σκύλων στην περίπτωση αυτή εξηγείται από την απομάκρυνση του εντολέα, η οποία ενεργοποίησε το κίνητρο των σκύλων να είναι κοντά στους κηδεμόνες τους. Οι θηλυκοί σκύλοι ήταν πιο πιθανό να ανταποκριθούν στις χειρονομίες

Η Γλώσσα Σώματος των Σκύλων

Ποια είναι η γλώσσα σώματος των σκύλων; Τι θέλει να μας πει ο σκύλος μας; Πώς θα τον καταλάβουμε καλύτερα; Οι τρόποι επικοινωνίας των σκύλων είναι σύνθετοι, λειτουργούν συνδυαστικά και ειναι πιθανο να σημαίνουν διαφορετικά πράγματα ανάλογα με την περίσταση. Οι σκύλοι επικοινωνούν κυρίως μέσω της γλώσσας του σώματος – θέση και κίνηση ουράς και σώματος, φορά αυτιών, χασμουρητό, γλείψιμο χειλιών, προβολή δοντιών και λαχάνιασμα – ή με ήχους, π.χ. γρυλίζοτας. Πιο αναλυτικά: Ουρά Η ουρά των σκύλων είναι ένα πολύ σημαντικό επικοινωνιακό εργαλείο που πρέπει να γίνει κατανοητό από τους κηδεμόνες σκύλων και όχι μόνο. Ίσως η πιο συνηθισμένη παρερμηνεία της γλώσσας του σώματος των σκύλων είναι ότι όταν κουνάνε την ουρά τους είναι πάντα χαρούμενοι και φιλικοί. Ακριβώς όπως υπάρχουν διαφορετικές διάλεκτοι σε μια ανθρώπινη γλώσσα, υπάρχουν επίσης διάλεκτοι στη «γλώσσα ουράς» των σκύλων. Διαφορετικές φυλές σκύλων φέρουν τη φυσική θέση της ουράς τους σε διαφορετικά ύψη, π.χ. σχεδόν κατακόρυφη στα Beagles και σε πολλά Terrier, ενώ στα Greyhounds η ουρά είναι χαμηλή. Ανάλογα με τη θέση της ουράς και το ρυθμό της κίνησής της, είναι πιθανό να υποδηλώνει χαρά, άλλα μπορεί να σημαίνει φόβο, ανασφάλεια, κοινωνική πρόκληση, ή ακόμη και προειδοποίηση επίθεσης. Πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα προσθέτουν μια τρίτη σημαντική διάσταση στην κατανόηση της γλώσσας της ουράς των σκύλων – τη φορά της κίνησής της. Θέση Ουράς Η θέση της ουράς, και συγκεκριμένα το ύψος της, μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος συναισθηματικού μετρητή. Το μεσαίο ύψος υποδεικνύει ότι ο σκύλος χαλαρώνει. Εάν η ουρά κρατιέται οριζόντια, ο σκύλος είναι προσεκτικός και σε εγρήγορση. Όσο η θέση της ουράς ανεβαίνει ψηλότερα, ο σκύλος στέλνει μήνυμα ότι γίνεται όλο και πιο απειλητικός, με την ουρά σε κάθετη θέση να είναι ένα σαφώς κυρίαρχο σήμα του τύπου: «Είμαι αρχηγός εδώ». Όταν η θέση της ουράς χαμηλώνει, είναι ένδειξη ότι ο σκύλος γίνεται πιο υποτακτικός, ανησυχεί ή αισθάνεται άσχημα. Η ακραία έκφραση είναι η ουρά που μπαίνει κάτω από το σώμα – κάτι που αποτελεί σημάδι φόβου. Ρυθμός Κίνησης Ουράς Η ταχύτητα των κινήσεων της ουράς δείχνει πόσο ενθουσιασμένος είναι ο σκύλος, ενώ το πλάτος κάθε κίνησης αποκαλύπτει εάν η συναισθηματική κατάσταση του σκύλου είναι θετική ή αρνητική – ανεξάρτητα από το επίπεδο ενθουσιασμού. Οι κυριότεροι πιθανοί συνδυασμοί είναι οι παρακάτω: Ένα ελαφρύ κούνημα μικρού πλάτους συνήθως παρατηρείται κατά τη διάρκεια των χαιρετισμών ως δοκιμαστική («Γεια σας»), ή ελπιδοφόρα («Είμαι εδώ»). Μια ευρεία κίνηση της ουράς είναι φιλική: «Δεν σας προκαλώ ή σας απειλώ», ή «Είμαι ευχαριστημένος». Μια αργή περιστροφή της ουράς στο μισό ιστό είναι λιγότερο κοινωνική. Σε γενικές γραμμές, αυτή η κίνηση της ουράς σε ούτε μια ιδιαίτερα κυρίαρχη (υψηλή) ούτε υποχωρητική (χαμηλή) θέση είναι σημάδι ανασφάλειας. Μικρές κινήσεις υψηλής ταχύτητας είναι ενδείξεις ότι ο σκύλος πρόκειται να κάνει κάτι, συνήθως να τρέξει ή να μαλώσει. Εάν ταυτόχρονα η ουρά κρατιέται ψηλά, πρόκειται πιθανότατα για μια ενεργή απειλή. Φορά Κίνησης Ουράς Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε στην Ιταλία, στρατολογήθηκαν 30 κατοικίδιοι σκύλοι και τους δόθηκαν τέσσερα ξεχωριστά διαδοχικά ερεθίσματα: ο κηδεμόνας τους. ένας άγνωστος άνθρωπος, μια γάτα, και ένας άγνωστος, κυρίαρχος σκύλος. Οι αντιδράσεις των σκύλων καταγράφηκαν σε κάμερες. Όταν οι σκύλοι είδαν τους κηδεμόνες τους, οι ουρές τους κουνιούνταν δυνατά προς τη δεξιά πλευρά του σώματός τους, ενώ η θέα του άγνωστου ανθρώπου προκάλεσε τις ουρές τους να κουνηθούν μέτρια προς τα δεξιά. Κοιτάζοντας τη γάτα, οι ουρές των σκύλων κινήθηκαν και πάλι δεξιά, αλλά πιο αργά και με συγκρατημένες κινήσεις. Ωστόσο, στη θέα ενός επιθετικού, άγνωστου σκύλου οι ουρές τους κουνήθηκαν προς την αριστερή πλευρά του σώματός τους. Η αριστερή ή δεξιά πλευρά λογίζεται όταν είμαστε πίσω από το τετράποδο, κοιτάζοντας προς την κατεύθυνση που βλέπει ο σκύλος. Πηγή: Coren (2011) Ο Coren αναφέρει ότι αυτό το εύρημα δεν είναι τόσο περίεργο, όσο ίσως φαίνεται αρχικά. Έρευνες έχουν δείξει ότι σε πολλά ζώα, συμπεριλαμβανομένων των πουλιών, των βατράχων, των πιθήκων και των ανθρώπων, το αριστερό τμήμα του εγκεφάλου ειδικεύεται στις συμπεριφορές που περιλαμβάνουν αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν προσέγγιση και γαλήνη. Στον άνθρωπο αυτό σημαίνει ότι ο αριστερός εγκέφαλος συνδέεται με θετικά συναισθήματα και με φυσιολογικούς δείκτες, όπως έναν αργό καρδιακό ρυθμό. Το δεξιό τμήμα του εγκεφάλου ειδικεύεται στις συμπεριφορές που περιλαμβάνουν την απόσυρση και την κατανάλωση ενέργειας. Στους ανθρώπους, αυτές οι συμπεριφορές – όπως η φυγή – συνδέονται με συναισθήματα όπως ο φόβος και η κατάθλιψη. Δεδομένου ότι το αριστερό τμήμα του εγκεφάλου ελέγχει τη δεξιά πλευρά του σώματος και το δεξιό την αριστερή, η δραστηριότητα στο ένα μισό του εγκεφάλου εμφανίζεται ως κίνηση στην αντίθετη πλευρά του σώματος. Σώμα Η έναρξη παιχνιδιού μεταξύ σκύλων συνήθως ξεκινάει με μια παιχνιδιάρικη υπόκλιση (play bow): ο σκύλος θα εκτείνει τα μπροστινά του πόδια προς τα εμπρός, θα χαμηλώσει το στήθος του σε ένδειξη φιλικού χαιρετισμού και οι κινήσεις του θα είναι χαλαρές. Αν ένας σκύλος φαίνεται δύσκαμπτος, κινείται αργά, κοιτάζει μακριά, μυρίζει, ξύνεται, ξαπλώνει ή απομακρύνεται, τότε πιθανότατα δεν ενδιαφέρεται για κοινωνική αλληλεπίδραση. Ένας φοβισμένος σκύλος μπορεί να κλίνει προς τα πίσω, να τρέμει, να σκύβει, να χαμηλώνει το σώμα ή το κεφάλι του, ή να κυλιέται στο πλάι ή ανάσκελα. Ένας εξαιρετικά φοβισμένος σκύλος μπορεί να παγώσει εντελώς, ή να προσπαθήσει ξέφρενα να δραπετεύσει και μπορεί να ουρήσει ή να αφοδεύσει όταν προσεγγιστεί. Ένας σκύλος που εμφανίζει επιθετική γλώσσα του σώματος θα φαίνεται μεγάλος, καθώς θα στέκεται με το κεφάλι του να υψώνεται πάνω από τους ώμους του. Το σώμα του θα είναι τεταμένο, με το βάρος είτε κεντραρισμένο στα τέσσερα πόδια, είτε γέρνοντας ελαφρώς προς τα εμπρός. Αυτιά Το επίπεδο προσοχής ενός σκύλου μπορεί να προσδιοριστεί παρακολουθώντας τα αυτιά του. Τα όρθια αυτιά που βλέπουν προς τα εμπρός δείχνουν ότι έχει εμπλακεί σε κάτι που του κίνησε το ενδιαφέρον, ότι βρίσκεται σε μία κατάσταση αυξημένης προσοχής με υψηλό κίνητρο και εμπιστοσύνη, ή είναι σημάδι επιθετικότητας. Ελαφρώς τραβηγμένα αυτιά σηματοδοτούν ότι αισθάνεται φιλικός, ενώ τα αυτιά που είναι τραβηγμένα σφιχτά πίσω στο κεφάλι υποδηλώνουν μια φοβισμένη ή δειλή αντίδραση. Χασμουρητό Οι σκύλοι δεν χασμουριούνται μόνο όταν είναι κουρασμένοι· μπορούν να το κάνουν και ενόψει κάποιου συναρπαστικού γεγονότος, όπως είναι μια βόλτα. Το χασμουρητό είναι μια «χειρονομία κατευνασμού»,

Αποτελεσματική Επικοινωνία με τον Σκύλο

Η αποτελεσματική επικοινωνία με τον σκύλο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην ποιότητα της σχέσης που αναπτύσσουμε μαζί του. Τελευταία Αναθεώρηση: 10/03/2018 Οι τρόποι που μπορούμε να επικοινωνήσουμε με το σκύλο μας είναι 4: με χειρονομίες, κινήσεις και στάσεις του σώματος, εκφράσεις του προσώπου, και λέξεις ή φράσεις – κλειδιά (Case 2017). Έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε Κολέγιο της Νότιας Καρολίνας και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Behavioural Sciences, έδειξε ότι ένα θηλυκό Border Collie ηλικίας 9 ετών κατάφερε να ονομάσει σωστά 1.022 διαφορετικά αντικείμενα (BBC, 2010). Ωστόσο, οι ίδιοι οι ερευνητές μας πληροφορούν ότι η έρευνα διενεργήθηκε έπειτα από 3 χρόνια εντατικής εκπαίδευσης του σκύλου από ειδικούς (Pilley & Reid, 2011). Αν και εντυπωσιακή, η επίδοση αυτή δεν μπορεί να επιτευχθεί από τον μέσο σκύλο. Επιπλέον, η Hecht (2012) υπογραμμίζει ότι η σωστή ονομασία των αντικειμένων δεν είναι το παν, και ότι μόνο κάποιοι σκύλοι έχουν δείξει αυξημένη νοητική ικανότητα ώστε να μπορούν να διακρίνουν μεταξύ πράξεων και πραγμάτων. Ο Coren (αναφέρεται στο Animal Planet, 2012) υποστηρίζει ότι ο μέσος σκύλος μπορεί να καταλάβει περίπου 165 λέξεις, ίσως και περισσότερες μέσω εκπαίδευσης. Τονίζει όμως ότι η συνέπεια είναι κλειδί, τόσο στις σταθερές ονομασίες των εντολών και των αντικειμένων, όσο και στη μη λεκτική επικοινωνία. Αυτό σημαίνει ότι για το σκύλο, το «μη» και το «όχι», ή το «μείνε» και το «περίμενε», είναι διαφορετικές εντολές· προκειμένου να τις καταλάβει και να έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί, χρειάζεται ξεχωριστή εκπαίδευση. Το ίδιο ισχύει και στη μη λεκτική επικοινωνία, όπου οι εκφράσεις, οι κινήσεις των χεριών και η στάση του σώματος που συνοδεύουν τις εντολές θα πρέπει να είναι επίσης συνεπείς. Αυτό δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί, ιδιαίτερα όταν ασχολούνται με το σκύλο διαφορετικοί άνθρωποι καθημερινά. Παρομοίως, αν δεν θέλουμε ο σκύλος μας να ανεβαίνει στον καναπέ ή στο κρεβάτι ή αν θέλουμε να τρώμε ανενόχλητοι στο τραπέζι, θα πρέπει να είμαστε εξίσου απόλυτοι. Αν κάποιο μέλος της οικογένειας του επιτρέψει κάτι που ένα άλλο του απαγορεύει, ο σκύλος θα ελπίζει κάθε φορά ότι η «παρασπονδία» θα επαναληφθεί. Η μη λεκτική επικοινωνία περιλαμβάνει τον τόνο της φωνής, τις εκφράσεις του προσώπου, τις χειρονομίες, και τη στάση του σώματος. Ο Pongrazc αναφέρει ότι η μαθησιακή ικανότητα των σκύλων αναπτύσσεται με τον χρόνο, ενώ ο Miklosi (αναφέρονται στον Dale, 2015) συμπληρώνει ότι οι σκύλοι μπορούν να διαβάσουν τις χειρονομίες μας και μαθαίνουν πολλά παρατηρώντας μας. Η Case (2017) καταγράφει ότι οι σκύλοι είναι πραγματικά ειδικοί στην ερμηνεία της ανθρώπινης γλώσσας του σώματος και ότι αυτή η εξειδίκευση οφείλεται περισσότερο σε επίκτητους παράγοντες και λιγότερο σε εγγενείς. Με αυτή την άποψη συμφωνούν και οι Pongracz κ.ά. (2005), οι οποίοι εξέτασαν τις νοητικές ικανότητες των 10 δημοφιλέστερων φυλών σκύλων και συμπέραναν ότι οι διαφορές που εντοπίστηκαν οφείλονταν περισσότερο στη γενική κατηγορία στην οποία ανήκαν οι σκύλοι (π.χ. βοηθητικοί, φύλακες, κυνηγετικοί), και λιγότερο σε παράγοντες όπως η φυλή και η ηλικία τους. Οι ίδιοι συγγραφείς κατέληξαν στο σημαντικό συμπέρασμα ότι η κοινωνικοποίηση και οι κοινές δραστηριότητες του κηδεμόνα με τον σκύλο μπορούν να ξεπεράσουν τις γενικές νοητικές δυνατότητες που γνωρίζουμε ότι έχει η κάθε φυλή. Περισσότερα για τις φυλές των σκύλων, εδώ και εδώ. Τέλος, ο Andics κ.ά. (2016) από το Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης απέδειξαν ότι τα αριστερά και δεξιά ημισφαίρια των εγκεφάλων 13 εκπαιδευμένων σκύλων που συμμετείχαν στην έρευνα έχοντας υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία ενεργοποιήθηκαν ταυτόχρονα μόνο όταν το νόημα της λέξης που εκφραζόταν από τους ερευνητές ταίριαζε με τον τόνο της φωνής τους. Για παράδειγμα, η ταυτόχρονη ενεργοποίηση και των 2 ημισφαιρίων συνέβαινε μόνο όταν το «μπράβο» συνοδευόταν από αντίστοιχα ενθουσιώδη τόνο της φωνής. Σύμφωνα με τους ερευνητές, σε αυτές τις περιπτώσεις οι σκύλοι ήταν πραγματικά ευτυχισμένοι. Συμπερασματικά, η επικοινωνία μας με το σκύλο είναι χρήσιμο να περιλαμβάνει τόσο λεκτικές, όσο και μη λεκτικές μεθόδους. Η καθημερινότητα των σκύλων με τους ανθρώπους, αλλά και η φύση, τους καθιστά ειδικούς στο δεύτερο κομμάτι, ενώ η ικανότητά τους σε αυτό βελτιώνεται καθώς μας παρατηρούν. Αν και μπορούν να απομνημονεύσουν την ονομασία πολλών πραγμάτων, δεν έχουν όλοι οι σκύλοι τη δυνατότητα να διακρίνουν μεταξύ πράξεων και αντικειμένων. Είναι απαραίτητο να γνωρίζουν καλά λίγες λέξεις, αλλά είναι εξίσου σημαντικό αυτές να συνοδεύονται από αντίστοιχο τόνο της φωνής. Σε γενικές γραμμές, η επικοινωνία μας με το σκύλο θα πρέπει να είναι σε ήπιους και φιλικούς τόνους, και να γινόμαστε ενθουσιώδεις όταν τον επιβραβεύουμε και κοφτοί-αυστηροί όταν κάνει κάτι που δεν θέλουμε. Η συνέπεια στις εκφράσεις μας (λεκτικές και μη), αλλά και η θεατρικότητα – δηλαδή ο συγχρονισμός ύφους, φωνής, νοήματος της λέξης και κινήσεων του σώματος με τρόπο παραστατικό – είναι κλειδιά. Πηγές: Andics, A. Gabor, A. Gacsi, M. Farago, T. Szabo, D. & Miklosi, A., (2016) Neural Mechanisms for Lexical Processing in Dogs. Science 353 (6303): 1030-1032. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 26/5/2017. Animal Planet, (2012) How Many Words Do Dogs Know? (15 May). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 25/5/2017. BBC News, (2010) Chaser the Border Collie ‘Knows More than 1.000 Words‘ (23 December). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 26/5/2017. Case, L.P., (2017) Missing the Point. The Science Dog (24 May). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 26/5/2017. Dale, S., (2015) Questions on How Dogs Communicate Getting Answered. Chicago Tribune (4 November). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 26/5/2017. Hecht, J., (2012) Say What? What our Words Mean to Dogs. Bark (Nov – Dec). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 25/5/2017. Pilley, J.W. & Reid, A.K., (2011) Border collie comprehends object names as verbal referents. Behavioural Processes 86: 184-195. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 25/5/2017. Pongracz, P., Miklosi, A., Vida, V. & Csanyi, V., (2005) The Pet Dogs Ability to Learn from a Human Demonstrator in a Detour Task is Independent from the Breed and Age. Applied Animal Behaviour Science 90: 309-323. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 26/5/2017.

Οι Σκύλοι Δεν Απολαμβάνουν την Ανθρώπινη Αγκαλιά

Συνήθως οι σκύλοι δεν απολαμβάνουν την ανθρώπινη αγκαλιά (και μας το δείχνουν). Αν θέλουμε να προσφέρουμε στο σκύλο μας το καλύτερο δυνατό, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τι πραγματικά τους ευχαριστεί. Τελευταία Αναθεώρηση: 29/08/2018 Οι σκύλοι είναι ζώα δρομείς (Myers κ.ά., 2018), γεγονός που σημαίνει ότι μπορούν (και τους αρέσει) να τρέχουν γρήγορα και για μεγάλες αποστάσεις. Σύμφωνα με τον Coren (2016), η πρώτη γραμμή άμυνας των σκύλων σε περίπτωση που αισθανθούν απειλή είναι η φυγή. Ο «εγκλωβισμός» τους σε αγκαλιά περιορίζει τη δυνατότητά τους να τρέξουν, γεγονός που αυξάνει τα επίπεδα άγχους τους· άν το άγχος αυτό γίνει αρκετά έντονο, ενδέχεται να δαγκώσουν. Η McConnell (αναφέρεται στην Heimbuch, 2016) υποστηρίζει ότι η αγκαλιά δεν περιλαμβάνεται στο ρεπερτόριο συμπεριφορών των σκύλων. ‘Οταν δύο σκύλοι χαιρετιούνται μεταξύ τους, και ανάλογα με το αν γνωρίζονται ήδη, τα φύλα τους, αν υπάρχουν άλλα σκυλιά στο χώρο κλπ., θα μυριστούν, θα κουνήσουν την ουρά τους, και θα εκτείνουν τα μπροστινά τους πόδια χαμηλώνοντας το στήθος τους σε ένδειξη φιλικού χαιρετισμού. Η πλησιέστερη χειρονομία των σκύλων προς την ανθρώπινη αγκαλιά είναι αν κάποιος βάλει το ένα ή και τα δύο μπροστινά του πόδια επάνω στον άλλο. Όμως αυτή η συμπεριφορά συνήθως αποτελεί ένδειξη κυριαρχίας και επιβολής ελέγχου – κάτι που ισχύει ακόμη και όταν συμβαίνει κατά τη διάρκεια παιχνιδιού. Χωρίς να είναι απαραίτητα επιθετική κίνηση, η κοντινότερη χειρονομία στην ανθρώπινη αγκαλιά, όταν εκφράζεται από την πλευρά του σκύλου είναι μια δυναμική, αποφασιστική και έντονη συμπεριφορά (Heimbuch, 2016). Με την άποψη αυτή συμφωνεί και η Donovan (2016), η οποία σημειώνει ότι κάποιες φυλές σκύλων, ιδιαίτερα αυτές που εκπαιδεύονται για θεραπευτικούς σκοπούς, μπορούν να ανεχθούν την αγκαλιά· ωτσόσο, σε γενικές γραμμές οι σκύλοι δεν την απολαμβάνουν. Προκειμένου να επικοινωνήσουν μαζί μας και μεταξύ τους, οι σκύλοι βασίζονται στη γλώσσα του σώματος. Η τοποθέτηση ενός άκρου πάνω σε άλλο σκύλο είναι ένας τρόπος άσκησης κυριαρχίας και μπορεί να προκαλέσει σύγχυση, ή να ερμηνευθεί ως απειλή. Ο Coren (2016) παρατήρησε 250 φωτογραφίες από το Google και το Flickr που δείχνουν ανθρώπους να αγκαλιάζουν σκύλους. Διαπίστωσε ότι σε ποσοστό 81,6% οι σκύλοι έδειχναν τουλάχιστον ένα σημάδι δυσαρέσκειας, αναστάτωσης, ανησυχίας, νευρικότητας, ή άγχους. Τέτοια ήταν το κλείσιμο των ματιών, το γλείψιμο των χειλιών, η στροφή του κεφαλιού για αποφυγή οπτικής επαφής, το κατέβασμα των αυτιών, κ.ά. Μόνο το 7,6% των σκύλων έδειχναν ευχαριστημένοι με την αγκαλιά, ενώ το υπόλοιπο 10,8% εξέφραζε ουδέτερη στάση (Coren, 2016). Η Hanson (2016) αναφέρει ότι η συγκεκριμένη έρευνα δεν αποδεικνύει τα παραπάνω ποσοστά καθώς οι φωτογραφίες που επιλέχθηκαν δεν είναι αντιπροσωπευτικές του τρόπου που αισθάνονται για την αγκαλιά όλοι οι σκύλοι· επιπλέον, υποστηρίζει ότι είναι πιθανό οι σκύλοι να αισθάνονταν αμήχανα και να έδειχναν απρόθυμοι λόγω του «στησίματος» της φωτογραφίας. Ωστόσο, παραδέχεται ότι τα αποτελέσματα της έρευνας συμφωνούν με άλλες μελέτες, και αποδέχεται ότι σε γενικές γραμμές οι σκύλοι δεν απολαμβάνουν τις αγκαλιές. Ειδικότερα, κάποιοι σκύλοι κάνουν απολύτως σαφές ότι δεν τους αρέσουν οι αγκαλιές και δεν τις ανέχονται. Οι περισσότεροι τις υπομένουν αλλά δεν τους αρέσει, και άλλοι λατρεύουν τις αγκαλιές από τους έμπιστους κηδεμόνες τους, αλλά όχι από τρίτους (Heimbuch, 2016). Η ίδια συγγραφέας αναφέρει χαρακτηριστικά ότι οι σκύλοι αγαπούν δυνατά, αλλά με τον δικό τους, κυνικό (κυριολεκτικά) τρόπο· αντίθετα, εμείς δείχνουμε αγάπη και τρυφερότητα με τον τρόπο που το κάνουν τα πρωτεύοντα θηλαστικά. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις: φυλές σκύλων όπως τα Golden Retriever και τα Lambrador Retriever (ιδιαίτερα τα κουτάβια) έχουν δείξει ότι αρέσκονται σε όλων των ειδών τα αγγίγματα και τις εκδηλώσεις στοργής. Ωστόσο, για τους περισσότερους σκύλους η αγκαλιά είναι μια αφύσικη συμπεριφορά, ακόμη κι όταν τη λαμβάνουν από γνωστό ή αγαπημένο πρόσωπο. Ο Αμερικανικός Κτηνιατρικός Όμιλος Ζωικής Συμπεριφοράς προειδοποιεί ότι οι άνθρωποι που αγκαλιάζουν σκύλους που δεν αρέσκονται στις αγκαλιές κινδυνεύουν να δαγκωθούν (King, 2018). Ειδικά όταν εκφράζεται από τρίτους, ο άγαρμπος εγκλωβισμός του σκύλου σε αγκαλιά δεν λαμβάνεται από το τετράποδο ως κίνηση τρυφερότητας αλλά ως πιθανή απειλή που τους παγιδεύει, τους αγχώνει και τους στερεί τη δυνατότητα να κινηθούν ελεύθερα. Αυτό είναι κάτι που κάνουν συχνά τα παιδιά, με αθώες προθέσεις, που όμως οι σκύλοι δεν μπορούν να καταλάβουν. Και τα μικρά παιδιά απολαμβάνουν την αγκαλιά από τους γονείς τους ή από κάποιον που εμπιστεύονται, όχι όμως από ξένους. Οι σκύλοι, που παραμένουν από νοητική άποψη παιδιά καθόλη τη διάρκεια της ζωής τους, αισθάνονται εξίσου άβολα και ανασφαλείς. Αν αισθανθούν αρκετά παγιδευμένοι και υπό απειλή, είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν τα δόντια τους. Σε κάθε περίπτωση, προτείνεται να αφήνουμε στον σκύλο την πρωτοβουλία να έρθει σε στενή επαφή μαζί μας εφόσον το θέλει, και δεν θα πρέπει ποτέ να τον στιμώχνουμε σε μέρη όπου δεν υπάρχει δυνατότητα διαφυγής – π.χ. σε γωνίες (Fantegrossi, 2018). Κατά βάση, για τον σκύλο αγάπη είναι λίγα ελαφριά χτυπηματάκια, μια επιβεβαιωτική έκφραση, ένα θετικό νεύμα, κάποιο επιφώνημα επιβράβευσης, ή/και ίσως μια λιχουδιά (Coren, 2016). Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι σε γενικές γραμμές οι σκύλοι δεν απολαμβάνουν την ανθρώπινη αγκαλιά, ιδιαίτερα από τρίτους, και να το μάθουμε στα παιδιά. Πηγές Coren, S., (2016) “The Data Says: Don’t Hug the Dog”, Psychology Today (13 April). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 23/5/2017. Donovan, L., (2016) “Do Dogs Really Dislike Hugs?”, American Kennel Club (26 April). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 23/5/2017. Fantegrossi, D. (2018) “Dog Welcomes his Dad Home With the Sweetest Hug”, IHeartDogs (Jan 25). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 3/3/2018. Hanson, H., (2016) “Your Dog May Very Well Hate Hugs, But This Study Didn’t Prove it”, The Huffington Post, Science (27 April). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 20/5/2017. Heimbuch, J., (2016) “Why Dogs Don’t Like to Be Hugged”, Mother Nature Network (27 April). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 24/5/2017. King, A. (2018) “Ever Wonder Why Some Dogs Don’t Like Hugs? This Will Tell You”. IHeartDogs (29 Jan). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 3/3/2018. Myers, P., Espinosa, R., Parr, C.S., Jones, T., Hammond, G.S. & Dewey, T.S. (2018), The Animal Diversity Web (online) University of Michigan Museum of Zoology. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 3/3/2018.