Υπεύθυνη κηδεμονία σκύλου είναι εκείνη που δημιουργεί τις προϋποθέσεις για τη συνολική ευεξία του τετράποδου.

Τελευταία Αναθεώρηση: 28/01/2018

Παρά τα πολλά και σημαντικά οφέλη που προσφέρει η συνύπαρξη ανθρώπου – σκύλου και στις δύο πλευρές, η κηδεμονία σκύλου συνεπάγεται κάποιες υπευθυνότητες – πέρα από συγκεκριμένες νομικές υποχρεώσεις. Ο Dunbar (2001) αναφέρει σχετικά ότι οι περισσότεροι εν δυνάμει κηδεμόνες σκύλων έχουν άγνοια των προβλημάτων που θα συναντήσουν και δυστυχώς δεν γνωρίζουν πώς να τα αποτρέψουν ή να τα επιλύσουν.

Οι κύριες υπευθυνότητες που αναλαμβάνουμε αποκτώντας σκύλο είναι οι παρακάτω:

• Μακροχρόνια Δέσμευση

Ανάλογα με τη φυλή του, ο σκύλος θα μας συντροφεύει πιστά για 7 έως περισσότερα από 16 χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι όταν αρρωστήσει είναι ευθύνη μας να τον κάνουμε καλά. Σημαίνει επίσης ότι όταν πάμε διακοπές θα πρέπει να βρούμε κατάλυμα που δέχεται κατοικίδια (ευτυχώς, ο σχετικός κατάλογος μεγαλώνει), ή να του εξασφαλίσουμε κατάλληλη φροντίδα σε περίπτωση που επιλέξουμε να τον αφήσουμε πίσω.

Εκτός από συναισθηματική, η δέσμευση που αναλαμβάνουμε είναι και οικονομική: είναι καλό να γνωρίζουμε ότι ένας μεγαλόσωμος σκύλος είναι πιθανό να έχει 10πλάσια έξοδα για διατροφή, αξεσουάρ, παιχνίδια, αντιπαρασιτική προστασία, κ.ά. σε σχέση με έναν μικρόσωμο.

• Αφιέρωση Χρόνου

Ο σκύλος έχει συγκεκριμένες ανάγκες, όπως είναι οι καθημερινές βόλτες, το τακτικό παιχνίδι, η εκπαίδευση, η κατάλληλη διατροφή και οι συχνές νοητικές και αθλητικές δραστηριότητες.

Οι συχνές βόλτες με το σκύλο είναι εξαιρετικά σημαντική υπευθυνότητα για κάθε κηδεμόνα. Πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημίου του Bristol που πραγματοποιήθηκε σε 4.000 κηδεμόνες σκύλων έδειξε ότι οι σκύλοι που δεν έπαιζαν αρκετά είχαν προβλήματα συμπεριφοράς όπως ανησυχία, επιθετικότητα, κλαψούρισμα και ανυπακοή (Gabbard, 2014).

Ο Βρετανικός Κυνολογικός Όμιλος προτείνει ότι οι μεγαλόσωμες φυλές όπως τα λαμπραντόρ και οι γερμανικοί ποιμενικοί χρειάζονται τουλάχιστον 2 ώρες καθημερινής άσκησης και δραστηριοτήτων. Αν και οι καιρικές συνθήκες δεν θα είναι πάντα ιδανικές, οι καθημερινές βόλτες είναι ταυτόχρονα ωφέλιμες και για τον κηδεμόνα (υγεία, άσκηση, ευχαρίστηση), ενώ επιπλέον αποτελούν εξαιρετικές ευκαιρίες ανάπτυξης της σχέσης κηδεμόνα – σκύλου και χτισίματος εμπιστοσύνης.

• Τι Είδους Σκύλος μου Ταιριάζει;

Ενώ είναι σημαντικό να μας αρέσει ο σκύλος μας αισθητικά, η απόφαση απόκτησης μικρόσωμου, μεσαίου μεγέθους ή μεγαλόσωμου σκύλου είναι καλό να στηρίζεται και σε αντικειμενικά κριτήρια, όπως είναι οι οικονομικές συνέπειες της κάθε επιλογής, αλλά και ο τρόπος ζωής μας.

Ο Αμερικανικός Κυνολογικός Όμιλος υποστηρίζει ότι είναι λάθος να επιλέξουμε έναν μεγαλόσωμο αθλητικό σκύλο αν δεν έχουμε τη δυνατότητα και την πρόθεση να ανταποκριθούμε στις αυξημένες ανάγκες του για καθημερινή άσκηση.

Σχετικά με τις φυλές, αξίζει να σημειωθεί ότι ενδεχομένως αυτές να μη διαφέρουν τόσο πολύ μεταξύ τους όσο νομίζουμε. Περισσότερα για τις φυλές των σκύλων εδώ και εδώ.

• Αγάπη, Σεβασμός, Φροντίδα

Από τη στιγμή που παίρνουμε την απόφαση να γίνουμε κηδεμόνες ενός σκύλου, του φερόμαστε με αγάπη και με σεβασμό στη διαφορετική φύση του.

Φροντίζουμε για την κατάλληλη διατροφή του, του παρέχουμε διαρκή πρόσβαση σε καθαρό νερό, τον πηγαίνουμε βόλτα οπωσδήποτε δύο φορές την ημέρα, και του προσφέρουμε τακτική κτηνιατρική περίθαλψη που περιλαμβάνει εμβόλια, αντιπαρασιτική προστασία και πιθανές θεραπείες.

Το καλοκαίρι τον προστατεύουμε από την απευθείας έκθεση στον ήλιο και δεν τον αφήνουμε στο αυτοκίνητο, ούτε με ανοιχτά παράθυρα υπό σκιά. Το καθημερινό βούρτσισμα αποτελεί καλή πρακτική που θα συμβάλλει και στη διατήρηση της καθαριότητας του σπιτιού.

• Υπομονή, Επιμονή, Ηρεμία

Οι πρώτοι μήνες συμβίωσης με το κουτάβι είναι οι πιο απαιτητικοί. Θα ήταν δίκαιο να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας τη διαφορετική φύση του σκύλου, το νεαρό της ηλικίας του, και το γεγονός ότι βρέθηκε ξαφνικά σε νέο περιβάλλον και με νέα παρέα.

Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι το κουτάβι θα κάνει ό,τι μπορεί για να αφομοιώσει γρήγορα όλα όσα προσπαθούμε να του μάθουμε. Ο τρόπος μας θα πρέπει να χαρακτηρίζεται από το τρίπτυχο υπομονή-επιμονή-ηρεμία στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

Τουλάχιστον κατά τον πρώτο 1,5 χρόνο, όταν μένει μόνος στο σπίτι είναι καλό να μην έχει πρόσβαση σε αντικείμενα που μπορεί να δαγκώσει, εκτός από την τροφή και τα παιχνίδια του. Υπομονή, επιμονή και ηρεμία πρέπει να επιδείξουμε και στην εκπαίδευση τουαλέτας, στο τράβηγμα του λουριού στις βόλτες, αλλά και στη φυσική ανάγκη του σκύλου να μυρίζει παρατεταμένα κάποια δέντρα ή το γρασίδι· η όσφρηση είναι η σημαντικότερη αίσθηση των σκύλων.

• Κοινωνικοποίηση

Είναι πολύ σημαντικό για το σκύλο να μάθει από νωρίς να συνυπάρχει με άλλους σκύλους, αλλά και με ανθρώπους. Προοδευτικά τον φέρνουμε σε επαφή με διαφορετικά περιβάλλοντα ώστε να μπορεί να λειτουργεί απροβλημάτιστα σε ποικιλία καθημερινών συνθηκών, όπως είναι η κίνηση και ο θόρυβος των δρόμων, τα πάρκα κλπ. Στο σπίτι θέτουμε από νωρίς τα αποδεκτά πλαίσια συμπεριφοράς, όπως το αν θα επτρέπεται να ανεβαίνει στον καναπέ, πού θα κοιμάται, πού θα τρώει, κλπ.

Οφείλουμε να αναλογιστούμε το γεγονός ότι ζητάμε από το σκύλο μας να μάθει πάρα πολλά πράγματα σε ιδιαίτερα σύντομο χρονικό διάστημα. Με δεδομένο ότι ο πρώτος χρόνος ζωής των σκύλων αντιστοιχεί σε 12 ως 20 «συμπιεσμένα» ανθρώπινα χρόνια, οι σκύλοι καλούνται να προσαρμοστούν στον τρόπο ζωής μας και να ενηληκιωθούν μέσα στους πρώτους μήνες της ζωής τους.

• Καθαριότητα

Πέρα από νομική υποχρέωση, το μάζεμα των περιττωμάτων του σκύλου μας αποτελεί και ηθική υπευθυνότητα. Αν έχουμε αρσενικό σκύλο, δεν τον αφήνουμε να λερώνει τοίχους πολυκατοικιών, καταστήματα, κάδους, κολώνες ή αυτοκίνητα.

Στις βόλτες χρησιμοποιούμε λουρί, ο σκύλος μας περπατά από την πλευρά του πεζοδρομίου που βρίσκονται τα δέντρα, και έχουμε συχνά την προσοχή μας στραμμένη σε αυτόν.

Πολλοί ειδικοί προτείνουν λούσιμο μία φορά το μήνα κατά τους χειμερινούς μήνες, και δύο φορές το μήνα το καλοκαίρι.

• Εκπαίδευση

Ανάλογα με τον διαθέσιμο χρόνο και την εμπειρία μας, αλλά και την ηλικία του σκύλου όταν αποκτήθηκε, αν ήταν αδέσποτος, τη μεταχείριση από τυχόν προηγούμενο κηδεμόνα, το μέγεθος, τον χαρακτήρα του, κλπ. είναι πιθανό να χρειάζεται εκπαίδευση από ειδικούς.

Καθώς είμαστε υπεύθυνοι για όποιο λάθος κάνει, και όντας απολύτως φυσικό να κάνει αρκετά λάθη ως κουτάβι, είναι σημαντικό να ασχοληθούμε με την εκπαίδευσή του από την αρχή συστηματικά, και με σωστή νοοτροπία.

Εφόσον γίνει από εμάς, η εκπαίδευση θα πρέπει να είναι συνεπής και όσο το δυνατό πιο ομοιόμορφη μεταξύ των μελών του νοικοκυριού.

• Στα Πάρκα Σκύλων

Ενώ η κοινωνικοποίηση του σκύλου είναι σημαντική, είναι χρήσιμο να αναφερθεί ότι στα πάρκα σκύλων (ή αυτά που χρησιμοποιούμε αναγκαστικά ως τέτοια) χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Η Heimbuch (2013) προτείνει:

-Δεν πηγαίνουμε το σκύλο μας στο πάρκο πριν την ηλικία των 12 εβδομάδων και αν δεν έχει κάνει όλα τα απαραίτητα εμβόλια

-Δεν επιτρέπουμε το σκύλο μας να έχει επιβλητική συμπεριφορά, π.χ. να καβαλάει άλλους σκύλους

-Δεν του επιτρέπουμε να πηγαίνει τρέχοντας να «υποδεχθεί» κάποιον άγνωστο σκύλο που μόλις έφτασε

-Σε περιφραγμένο χώρο όπου οι άλλοι σκύλοι είναι ελεύθεροι είναι λάθος να τον έχουμε με λουρί

-Αν έχουμε αρσενικό σκύλο, δεν τον αφήνουμε να πάει μόνος του σε άγνωστες παρέες σκύλων, ειδικά αν εκεί παίζουν αρσενικοί με θηλυκούς

-Αν έχουμε θηλυκό σκύλο, δεν την αφήνουμε ελεύθερη όσο βρίσκεται σε οίστρο

-Είναι καλή πρακτική ο σκύλος μας να παίζει με άλλους του ίδιου περίπου μεγέθους

-Δεν αφήνουμε το σκύλο ελεύθερο προτού μάθει να εκτελεί πιστά την εντολή «Έλα» και σε εξωτερικούς χώρους

-Οφείλουμε να γνωρίζουμε τα όρια του παιχνιδιού και να αποτρέπουμε αγενείς και ενοχλητικές συμπεριφορές του σκύλου μας σε άλλους σκύλους ή ανθρώπους

-Δεν αφήνουμε ποτέ τους σκύλους να «τα βρουν μόνοι τους», ειδικά αν συναντιούνται για πρώτη φορά και παρατηρήσουμε σημάδια αντιπάθειας μεταξύ τους

-Αν ο σκύλος μας είναι κτητικός με τα παιχνίδια του, προσέχουμε ιδιαίτερα όταν παίζει με άλλους σκύλους

-Περισσότερο επιβλέπουμε το σκύλο μας, και λιγότερο κάνουμε δημόσιες σχέσεις ή είμαστε απορροφημένοι στο κινητό μας

Η ίδια συγγραφέας υποστηρίζει ότι ακόμη κι αν εμείς φροντίσουμε να είμαστε συνεπείς σε όλα τα παραπάνω, είναι πιθανό να συναντήσουμε ανεύθυνους κηδεμόνες που συνοδεύουν μη εκπαιδευμένους και αγενείς σκύλους. Επομένως, η προσοχή στον σκύλο μας και η εγρήγορση θα πρέπει είναι αυξημένες καθόλη τη διάρκεια της παραμονής μας στο πάρκο.

Από πολλές απόψεις, ο σκύλος είναι σαν ένα παιδί που η φύση αποφάσισε ότι δεν θα ξεπεράσει την ανθρώπινη νοητική ηλικία των 2-2,5 ετών (Αμερικανική Ένωση Ψυχολόγων, 2009), και ότι δεν θα μιλήσει την ανθρώπινη γλώσσα. Για ένα τέτοιο παιδί, ο κηδεμόνας είναι ολόκληρος ο κόσμος του. Ας είμαστε όλοι όσο μπορούμε πιο ενήμεροι και υπεύθυνοι.

Πηγές

1. American Kennel Club. Be a Responsible Dog Owner. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 6/7/2017.
   
2. American Psychological Association (2009). Dogs’ Intelligence On Par With Two-year-old Human, Canine Researcher Says. ScienceDaily (10 August). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 7/7/2017.
3. Dunbar, I., (2001). Before You Get Your Puppy. James & Kenneth Publishers. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 5/7/2017.
4. Gabbard, J., (2014). The Importance of Play for Dogs Revealed. Puppy Leaks (20/12). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 6/7/2017.
5. Heimbuch, J., (2013). 15 Things Humans Do Wrong at Dog Parks. Mother Nature Network (December 2). Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 6/7/2017.
6. The Kennel Club (UK). Responsible Dog Ownership. Ηλεκτρονική πρόσβαση στις 6/7/2017.